over leeftijd , populatie, voortplanting, en milieuimpact
Over milieuimpact van woningen , en dan met name de energie en materiaal impact is veel gezegd en geschreven. Maar wat vaak buiten beeld blijft is de bewoner. En dan niet zijn gedrag, maar puur zijn aanwezigheid, zijn behoeft over jaren aan huisvesting. De milieubelasting is immers een gevolg van een combinatie van beschikbare technieken, gebruik en bevolking(-sgroei) : Dat was wat Paul Ehrlich ooit al schetste als de IPAT formule: Impact=People x Affluence (consumptie, gebruik) x Technology [x]
Gebruik en technieken staan vaak centraal , maar de factor bevolking maar ten dele: En dan bedoel ik niet de totale bevolkingsomvang , maar de leeftijd van de bevolking: de totaal aantal jaren ‘huisvestingsvraag’. We rekenen meestal met gemiddelden. Maar we worden gemiddeld wel allemaal ouder. Wat betekent dat beperken van de milieuimpact geen vastgelegd doel is maar een bewegend doel : Stel we worden allemaal 10 jaar ouder, dan blijft de impact van een woning die 10 jaar langer bewoond wordt , voor de woning hetzelfde. Maar de impact van de bewoner , de claim op huisvesting neemt dan met 10 jaar toe. Ofwel, diezelfde huizen komen dus niet beschikbaar voor nieuwkomers op de markt, er ontstaat een gat van 10 jaar waarin er geen woningen beschikbaar komen, dus wordt de nieuwbouw opgestuwd, en dus milieuimpact. Tenminste met de huidige voortplantings-snelheden. Om extra nieuwbouw of extra milieu en CO2 impact te vermijden, zouden we, als we allemaal ouder worden, dus of kleiner moeten gaan wonen (de m2’s (per cap) anders verdelen) , of zouden dus de voortplantingsnelheden omlaag moeten, of beter gezegd, vertraagd moeten worden met 10 jaar.
We kunnen dus redeneren dat als mensen ouder worden en langer blijven wonen, dan neemt de belasting toe: er zijn meer woningen nodig.
Wat wil nu het geval? Woningen neigen een ‘commodity’ te worden, die korter meegaat [x]. Woningen komen dus sowieso steeds minder beschikbaar voor de volgende generatie en de belasting neemt toe. Terwijl de behoefte door ouder worden groter wordt. Het werkt aan twee kanten tegen . Nog afgezien van het feit dat 1) woningen zelf steeds groter zijn geworden afgelopen decennia ( al zien we momenteel een trend naar kleinere woningen in Nederland, vooral door snel bouwen van woningen voor starters en studenten) , 2) dat de embodied impact van woningen toeneemt door steeds meer hoogtechnologische materialen (materialen die veel meer energie in hun productie vereisen) , en dat 3) de bevolking ook nog eens absoluut toeneemt, wereldwijd heel hard, ( ca 155 per minuut…, meer dan 200.000 per dag!! [x]) , maar zelfs Nederland stijgt vooralsnog, al is het vooral door emigratie.
Of dat nog niet genoeg is, is er ook nog de medische wereld. Die doet zijn best ons nog eens extra te laten verouderen, bovenop de normale trend. Er zijn serieuze tekenen dat we tegen het eind van deze eeuw allemaal 120 kunnen worden. Dat is een gigantische verandering, vrijval van woningen wordt vertraagd, en vereist dus nog eens 50% extra woonruimte ( tov gemiddeld 80 jaar), en dus 50% meer impact van het bouwen. En dan hebben we het alleen nog maar over wonen. (Er zijn zelfs signalen uit de medische wereld, dat veroudering tegengegaan zou kunnen worden, en zelfs hersteld. Dan wordt het zeer gecompliceerd… )
Daarmee hangt nog een interessant fenomeen samen dat weinig aandacht krijgt: De leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen. Mensen planten zich voort maar het maakt een groot verschil hoe ze dat doen. En dan bedoel ik niet het aantal kinderen dat een vrouw krijgt, de vruchtbaarheidsdiscussie an sich, maar de leeftijd waarop zij kinderen krijgt. Als vrouwen kinderen krijgen op latere leeftijd, is dat goed voor het milieu, voor de totale milieubelasting. Reken maar mee:
Stel vrouwen krijgen 1 kind , met 20 jaar: Dan worden er iedere eeuw dus 5 generaties toegevoegd, . Als vrouwen 1 kind krijgen met 33 jaar, dan zijn dat slechts 3 extra generaties.: het scheelt nogal of er 5 generaties simultaan leven of 3 .
Stel mensen worden 75 jaar en krijgen 2 kinderen, dan zijn er in het eerste geval zon 720 levensjaren per eeuw (‘huisvestingsbehoefte-jaren’), en in het tweede geval zon 470. En ieder levensjaar extra is natuurlijk een zekere milieubelasting extra . Dat scheelt nog al.
Als je hier even over nadenkt, dan zou het volgende een goede strategie kunnen zijn: Kinderen vergen een zekere opvoedingstijd: om te leren hoe zelf te ‘overleven’ . Ze zijn nodig, om aan het eind van je eigen leven, wanneer je overleving strategieën beginnen te na te laten, nog zorg te hebben, die die kinderen weer kunnen leveren ( participatiemaatschappij, mantelzorg etc) Zeg dat beide periodes zijn 20 jaar zijn : opvoeden en zorg(behoefte) . Dan is de beste strategie om kinderen te krijgen , niet als je jong bent, maar 40 jaar voor je sterft: als de gemiddelde leeftijd dan ouder wordt schuift het optimale geboortemoment mee, om de milieubelasting ( je eigen impact en die van de kinderen) zo laag mogelijk te houden. Dit is niet zo bijzonder, in vroeger tijden heeft de optimale leeftijd ook gevarieerd. In de middeleeuwen werd zeer jong getrouwd, en jong kinderen gekregen, maar men stierf ook al rond de 40. Het toeval wil dat vrouwen ook in de praktijk nu al steeds later trouwen, als dat al gebeurd, en ook steeds later kinderen krijgen.[4] Of dat een onbewuste maar natuurlijke reactie is, die hiermee verband houdt is onbekend. Zouden ergens wat genen aan het werk zijn die optimale overlevingskansen bij lage kosten stimuleren?
Toeval of niet, er is hier uit een les te leren: dat als een maatschappij het goed doet, met groeiende welvaart voor iedere inwoner, en veronderstellend dat ieder deelsysteem zijn eigen behoeften moet kunnen voorzien ( de aarde als geheel , of een land bijvoorbeeld, niet terend op voorraden van anderen) dan is het hoogst nodig dat de efficiëntie waarmee bronnen gebruikt worden stijgt in evenredigheid met levensverwachting, om alleen al gelijk te blijven qua overall milieuimpact.
Het lijkt erop dat als we als resultaat boeken in het terugdringen van impact per eenheid van service of product, dat dat teniet wordt gedaan door onze steeds hogere levensverwachting. Dat schiet dan dus niet op. En het lijkt er zelfs op dat die verdere levensverwachting gaat winnen als we zien wat de medische wereld allemaal bekokstooft: De medische innovatie gaat sneller, dan de energetisch/materiaal technische innovatie. We verliezen het aan die kant.
Dan zou je dus kunnen stellen, dat omdat te compenseren, en nog enigszins serieus genomen worden: dat inderdaad de bevallings-leeftijd mee omhoog moet, of, en dat is een andere ontsnappingsmogelijkheid: : de vervangings ratio zelf nog verder omlaag moet. 2,1 kind gemiddeld per gezin is dan al teveel…
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/I_%3D_PAT en https://www.populationmatters.org/ehrlich-equation/
[2] zie eerder artikel: http://ronaldrovers.nl/?p=75
[3] population clock: http://www.worldometers.info/world-population/
[4] https://www.nji.nl/nl/Databank/Cijfers-over-Jeugd-en-Opvoeding/Cijfers-per-onderwerp/Geboorte
