On-natuurlijke grenzen. Over water en land beheer

Land is ons kapitaal, via de zon die erop valt, zorgt ze voor het vastleggen van de nodige jaarlijkse energie en massa aan bronnen. Maar direct in verband daarmee staat water, noodzakelijk om dat land-zon systeem te laten werken, en na lucht/zuurstof de belangrijkste bron voor de mens.

Waarbij moet worden opgemerkt dat de regen ook gevolg is van het aandrijfmechanisme van de zon, en dus ook onderdeel is van die land-zon relatie. En weer via oa. rivieren verspreid wordt over het gebied. Dus dat land is belangrijk, en met name dat landen beschikken over hun eigen land, en direct daarna ook dat ze beheer hebben over hun water.

Vandaar dat ik me wel eens vaker heb afgevraagd, waar, in relatie tot ons water, onze grenzen vandaan komen, de landsgrenzen bedoel ik. Want dat lijkt vaak onlogisch, en helemaal als we naar water en die rivieren kijken.

Een rivier stroomt soms door verschillende landen, en vormt zelfs hier en daar de grens tussen twee landen. Ik begrijp het wel, er is om gevochten, om land, met vaak een rivier als onneembare grens: dus er is een status quo overeengekomen met een rivier ertussen. Maar dat is natuurlijk een ingebouwde vrijbrief/garantie voor een volgende oorlog: als de een wat wil met die rivier, en de ander niet. Of in geval van vervuiling. Terwijl een rivier, het water, een eerste levensbehoefte is, noodzakelijk om de rest parallel te laten werken. En dus wil je die beschermen en beheren. Maar dat kan niet als daar meerdere Heren over gaan, als die rivier door zes landen loopt, en zelfs vaak de grens vormt. Nu onlangs weer pfas in de Rijn, vanuit Duitsland, dus moet Nederland Duitsland er weer op aanspreken de zaak schoner te maken.

En dat gaat niet zomaar. Het heeft bijv. ook al lang geduurd eer de Maas bovenstrooms, waar hij Nederland binnenkwam, wat schoner werd, omdat Frankrijk en België daarop loosden en de rotzooi Nederland binnen stroomde. Dat had veel gemakkelijker gekund als het gehele stroomgebied van de Maas tot 1 land behoorde. Dan was men gezamenlijk verantwoordelijk voor zijn eigen rotzooi. Onder Filips de Goede en Karel de Stoute was dat trouwens bijna gelukt, een ‘Bourgondisch Maasland’, de Maas ontspringt aldaar. . Zelfs een Maas en Schelde land !

En dan te bedenken dat in ieder geval Oost en West Limburg ( ja, die bestaan) recentelijk nog één provincie waren aan weerszijden van de Maas. Ergens rond 1860 is besloten ze definitief op te splitsen, een deel naar België een deel naar Nederland. Dom, dom. Dat had al gescheeld. Mijn grootvader was veerman over de Maas, en haalde zijn vrouw van de overkant. Logisch toch? Maar dat was ‘buitenland’ ook al was het dezelfde rivier. Nu gaat het gelukkig wel (min of meer) goed tussen die twee Limburgen (al krijgen ze een tram/trein verbinding tussen de Oost en West limburgse hoofdsteden Hasselt en Maastricht niet voor elkaar), ze werken wel samen aan de grensmaas, maar het is niet gegarandeerd dat dat zo blijft…

Behalve vervuiling heb je het natuurlijk ook over overstromingen: als bovenstrooms geen waterberging is, dan komt er een massa water benedenstrooms met alle gevolgen van dien. De mogelijke gevolgen daarvan hebben we afgelopen jaren al herhaaldelijk in Europa meegemaakt.

En een zeer zichtbaar ander voorbeeld van die spanningen is tussen bijv. Egypte en de landen bovenstrooms, die dammen bouwen en zo meer. Egypte is 100% afhankelijk van die Nijl. Als daar wat minder water door komt, of er geen overstromingen meer zijn die het land langs de Nijl bevruchten , is er een enorm probleem.

Dus wil, je ook met het oog op de toekomst, wanneer er teveel water tegelijk komt, of grote droogte dreigt, voorkomen dat landen in conflict komen over water, dan zou je landen moeten organiseren rond volledige rivierbekkens.

Als je dan het kaartje van het huidige Europa er bij betrekt, dan zie je hoe het momenteel is georganiseerd. Het kaartje laat de grenzen zien van de waterbekken (waterscheidingen), in grotere en kleinere stukken (rode en gele scheidingen) , en zoals dus de landen eigenlijk begrensd en natuurlijk beheerd zouden kunnen en moeten worden. Wat valt op?

Frankrijk is redelijk goed georganiseerd, rond ‘eigen’ rivieren, behalve de Rhône, die nog wat water uit Zwitserland krijgt, maar daar zit geen zware industrie dus dat lijkt wel goed te gaan.

Spanje Portugal samen is ook een eenheid, niet verwonderlijk als schiereiland. Italie klopt ook redelijk. De Scandinavische landen zijn goed georganiseerd, net als Engeland uiteraard.

Maar vanuit het Midden naar het Oosten rommelt het:

Nederland en België klopt van geen kanten, Zowel doordat rivieren uit ander landen komen als dat ze deels de grens vormen.

West Duitsland is verknoopt met Zwitserland via de Rijn, zouden dus beter fuseren . En ja dan komt de regio de Eiffel daar ook bij, is eindelijk dat stuivertje wisselen rond de Rijn tussen Frankrijk en Duitsland aldaar ook afgelopen. Frankrijk heeft het dan met Rhone en de Seine-Loire-Garonne bekkens prima in de hand..

In centraal Europa, de Balkan, gaat het ook mis. Het Donau bekken is enorm groot en bevat talloze landen, naast en achter elkaar, dat is niet handig, en een mogelijke bron voor onderlinge problemen.

Zo mogelijk nog vervelender is het mbt de Baltische staten: die krijgen hun water van wit-rusland en Rusland….

Verder weg zijn er mogelijk wat grotere problemen, zoals de afwatering van de Himalaya, de grote rivieren ‘ontspringen’ in de bergen en stromen door aantal landen om allemaal te eindigen in de Bangla Desh delta. Je voelt op je klompen aan dat dat niet goed kan blijven gaan met die smeltende gletsjers. En iets verder oostelijk stroomt de Mekong, die ook door vele landen stroomt.

Waarom is dat nu zo relevant? Mocht de wereldeconomie instorten, wat gezien de ontwikkelingen niet ondenkbaar is, dan is ieder land weer grotendeels op zichzelf aangewezen. En dan kan je nu al de mogelijke conflictgebieden aanwijzen. Dan is toegang tot eigen water een van de eerste vereisten tot overleven. En dan zou enige voorbereidende herstructurering wel op zijn plaats zijn, te beginnen alhier. Sowieso, een deel van Nederland gaat overstromen, en wat achterland is welkom, in ieder geval voor het Hollandse deel, dat in feite al een provincie is van Duitsland, dus vooruit met de geit, we doneren dat deel….en creëren Het Rijnland. Eventueel nog een stukje Elbe-Weserland erbij.

Brabant en Limburg voegen zich dan bij België, en stichten een apart Maas en Schelde land. We claimen dan ook een klein stukje van het huidige Frankrijk, dan kunnen we het weer Bourgondië noemen. Daar lagen toch al de roots, we worden al bourgondiërs genoemd, dus het is allemaal niet geheel onlogisch.( zie het 2e kaartje, vanaf Lotharingen en zonder het stuk boven de Maas….;-) (zie ook het boek ‘de Bourgondiers!’ van Bart van Loo) De Balkan blijft een probleem, Het is al een paar maal geprobeerd die rond de Donau te organiseren maar dat liep steeds verkeerd af.

En de Baltische hoek, dat blijft dus erg tricky.

Laten we hopen dat het niet zover komt, dat water ons hier in Nederland in meerder opzichten niet de das omdoet. Het is nu al af en toe alle hens aan dek, om te pompen al wat kan. Wij zijn dan ook gedoemd vrienden te blijven met België en Duitsland, met het Rijnland en Maas en Scheldeland, anders kunnen wij zomaar de sjaak zijn, aan het eind van de keten. Maar goed, ik ben dus voor fuseren… Als Rijnland en Bourgondië, ook al omdat het water nu ook van de andere kant komt…

.


Noot: prachtig boek over de natuur en geologie die onze samenleving vormt (en grenzen) is trouwens Oorsprong van Dartnell.



ronald rovers