We kunnen mooie zogenaamde wetenschappelijke methoden bedenken om alle effecten van onze impact te berekenen, maar uiteindelijk zijn maar twee gegevens relevant: energie en materiaal gebruik, en de rest is daarvan afgeleid: alle emissies, naar lucht of water, vervuiling , verdwijning bossen, en klimaatopwarming en verdroging, etc, zijn daar weer neveneffecten van. We hoeven dus alleen naar energie en materiaal te kijken, en dan zien we onmiddellijk dat zolang we hernieuwbare of organische, stromende bronnen gebruiken er weinig aan de hand is, want we nemen deel in de natuurlijke processen, zodra we daar van afwijken door gebruik van niet hernieuwde bronnen, zitten we in de problemen, helemaal als we die bronnen over-consumeren en voorraden niet herstellen. Ergo, dan blijkt dat we dus vooral naar hernieuwbare energie en hernieuwbare materialen moeten omschakelen. Dan is voornamelijk van belang te meten in hoeverre we hernieuwbaar toepassen, en al zijn de neveneffecten van direct gebruik klein, als we over het jaarlijkse budget heen gaan ontstaan er ook voor hernieuwbare bronnen wel weer neven effecten ( voor de goede orde: er is ook een jaarlijks budget aan metalen en ander niet hernieuwde grondstoffen, ook die stromen, maar in zulke lage hoeveelheden dat die voor ons anno 2021 niet meer interessant zijn – MAXergy 3.0) [1].
Het kan wellicht ook anders. Een collega uit Frankrijk , Bruno Peuportier, stelde zichzelf en ons in een vergadering min of meer eenzelfde soort vraag, en vroeg zich af of het niet genoeg zou zijn om met 2 indicatoren te werken. Een voor ‘menselijke gezondheid’ en een voor ‘systeem ( ecologische) gezondheid’.
Interessante gedachte. Dat klinkt alleszins logisch, dus ik was zeer benieuwd . En hij vroeg zich af of dat de volgende twee indicatoren konden zijn:.DALY en PDF. Die eerste kende ik , die tweede niet echt. Maar als volgt:
DALY staat voor Dissability Ajusted Life Years. Zeg maar: verloren levensjaren door externe factoren, als bijvoorbeeld luchtvervuiling ( en ook steeds vaker door hittegolven en dergelijke) . Het is een gangbare manier om de ernst van een effect uit te drukken mbt de gezondheid.
De tweede bleek te staan voor Potentially Disappeared Fraction of species. Met andere woorden : de ecosysteem kwaliteit wordt niet uitgedrukt in bronnen (verlies of effect ), maar in biodiversiteitsverlies. Zo had ik het nog niet bekeken, maar is een interessante. Immers als biodiversiteit gezond en op peil blijft, dan is dat ook de lucht , de bodem, de variëteit aan begroeiing, het bos areaal, Waarschijnlijk dus een maatschappij zonder pesticiden gebruik, geen uitputting van grond door overexploitatie, kaalkap van bossen etc.
En de eenheid voor ‘PDF’ is aantallen per m2-jaar… En laat m2-jaar (ha-jaar) nou precies de eenheid zijn waarin ik in MAXergy reken, met land beslag. Hoeveel land er gemoeid is met productie of compensatie van bron gebruik. Als dat in balans is, zal het, omgedraaid geredeneerd, ook goed gaan met de biodiversiteit ( want hernieuwbare bronnen worden gebruikt binnen maximale potentie) Met PDF wordt de zaak dus van de ander kant aangevlogen: als het goed gaat met de biodiversiteit, zal het ook wel goed gaan met de bronnen, en het gebruik daarvan.
De combinatie van DALY met PDF, is daarmee in feite ook weer een weergave van de balans tussen people and planet, of people en resources ( als geleverd door de planeet) P/R zoals ik die in mijn boek Gebroken Kringlopen (Engelse versie: People vs Resources) afleidde [2]. Interessant! Of dus ook: people (health) versus biodiversity (health) …!
Om die twee tegenover elkaar te zetten is nog best lastig. Bijvoorbeeld om aantal verloren levensjaren als maat te nemen, verloren tov van wat? Immers, er zijn juist veel (gemiddelde en absolute) levensjaren bijgekomen afgelopen 2 eeuwen, en die zijn grotendeels het resultaat van het uitputten van die andere kant van de medaille: gezondere en constantere voeding, enorme investeringen in bijv. gezondheidszorg en educatie, wat geld en tijd kost, vrijgekomen door economische groei, ofwel verhoogde en versnelde inzet van (fossiele) energie en grondstoffen.. Het zou best kunnen dat het optimale niveau lager ligt of anders gezegd, dat de balans tussen menselijke gezondheid en systeem gezondheid vergt dat wij 10 jaar eerder het loodje leggen als de huidige gemiddelde levensverwachting. Immers hoe langer wij als mensen leven , hoe meer we per persoon consumeren, dwz energie en materiaal verslinden, met alle vervelende neveneffecten, en bovendien ook met hoe meer personen we tegelijk op die aarde rondlopen en vervuilen. We kunnen dus wel een half jaartje eerder overlijden door luchtvervuiling bijvoorbeeld, maar we leefden wellicht al 5 jaar te lang vanwege overexploitatie van bronnen. Ik weet het niet, ik wil maar zeggen het is een zeer lastige vraag en/of berekening.
De vraag is overigens wel, of we daar zelf enige invloed op (kunnen) hebben. Tot nu toe is geen enkele soort in staat gebleken zijn eigen succes te regelen. Het is meestal boom and bust, de ene soort explodeert ten koste van de ander, en als het voedsel of de prooien op zijn klapt de soort weer in elkaar. Om weer van voren af aan te beginnen.
Maar goed hier wilde ik het eigenlijk met name hebben over die andere; de ecologische gezondheid. Biodiversiteit lijkt feitelijk niet eens zo’n slechte keuze. Want het succes van de ene soort is dus de ondergang van een andere, wat precies is wat we zien gebeuren: de biodiversiteit legt het loodje, ten gunste van 1 andere soort. Wat overigens dus feitelijk automatisch inhoud dat wij als soort ook op zeker moment het loodje leggen: niet alleen dat de populaties afnemen of dat er minder diersoorten zijn, maar ook dat planten dan minder bevrucht worden en dus de plant-voedsel opbrengsten gaan dalen. Wij bestaan dankzij het leven tussen wormen aan de onderkant en bijen aan de bovenkant van het land, en de interactie via de bodem waarop we lopen. Als die interacties verdwijnen, en dat doen ze ( wie ziet nog regelmatig wormen?) , dan wordt het erg vervelend en lastig. Dus biodiversiteit is zeker te overwegen. Per hectare dus.
Al kan ik het niet laten nog wat verder te broeden: Wat als we dus niet de achteruitgang meten, maar meten of we binnen de potentie van die hectare blijven? Dat is iets proactiever. Volhoudbare landgebruik dan dus, de maat waarmee ik in ieder geval de fysische balans meet: land als het interactie platform tussen de ultieme energiebron, de zon, en de (bio-) massa waarvan wij leven. Land dat nodig is om de kringlopen gesloten te houden, kringlopen die ook afhankelijk zijn van de wormen en de bijen die daarop acteren. Een gezond landgebruik is de essentie hier.
Of , voortbordurend op DALY: de DELY: Disabled Earth Life Years: Door overproductie en excessief uitputten van de grond, ontstaan gederfde productiejaren van de grond: Het is nu al verondersteld dat de bodem in noord Europa nog maar maximaal 60 oogsten aankan, dan is compleet uitgeput. In feite kost iedere hectare huidige landbouw minimaal 7,7 hectare aan input. [3] Oftwel 7,7 jaren productie zijn verloren door 1 jaar productie.
Het aantal jaren ecologische groei die wij al als voorschot al hebben opgebruikt, jaren die eigenlijk nodig zijn om onze impact te compenseren. Denk aan CO2: het vergt een bepaalde hoeveelheid ruimte aan bos, voor bepaalde tijd, om die CO2 weer vast te leggen, en evt zelfs weer olie gas en kolen te vormen als inerte opslag. Zoals Dukes berekende: ergens 1888 zijn we door die balans heen gegaan. Of anders berekend door Dukes: “that to generate the fossil fuels burned in 1997, it required ( in original biomass) 422 times the amount of carbon that is fixed globally each year! “.
We leven nu dus op de pof van de toekomst: we consumeren (ref 1997) dus de landopbrengst (systeempotentie) van het jaar 2419…. Dat is als de man in het cafe die iedere avond de nodige borrels drinkt, en verklaart: Ik mag van de dokter een borrel per dag, deze is van woensdag 14 mei 2024….
En DALY? Voorlopig groeit de levensverwachting harder dan de de gereduceerde jaren. Tot de biodiversiteit volledig inklapt, en het ineens ophoudt, natuurlijk.
References
[1] Maxergy 3.0
NL: http://ronaldrovers.nl/de-hernieuwingstijd-van-alle-bronnen-maxergy-3-0/
UK: http://www.ronaldrovers.com/the-renewal-time-of-all-resources-maxergy-3-0/
[2] Book:
NL: Gebroken Kringlopen. Naar een volhoudbaar gebruik van bronnen, Ronald Rovers, Uitg Eburon, isbn 9789463012034
and UK version: People vs Resources – restoring a world out of balance, Ronald Rovers, Publ. Eburon, isbn 9789463012553
[3] blog with references:
NL: http://ronaldrovers.nl/kringlopen-berekenen-embodied-land-de-landbouw/
UK: http://www.ronaldrovers.com/embodied-land-every-agriculture-hectare-requires-77-hectare-input/
[4] Dukes: Dukes, J.S. 2003. Burning buried Sunshine: Human consumption of ancient solar energy, Climatic Change 61:31-44 Zie: http://ronaldrovers.nl/fossils-versus-renewables-embodied-land/
