Het is intrigerend hoe nu feitelijk fundamenteel de wereld werkt, met zijn kringlopen, aangestuurd door vooral zonne-energie. En dat is vooral terug te voeren op de opbrengst van land, daar was ik al eerder achter. [1,2] (Land dat overigens vrijwel verdwenen is uit de economische theorie als productiefactor). Maar land opbrengt is ook niet oneindig. Hoe werkt dat dan vroeg ik me af. Neem bijvoorbeeld aardappelen,iets waar ik me in het project Verrijkende Landbouw heb verdiept ( EROI berekeningen en zo, later meer). Het is ook nog eens ons basis dieet , niet voor niks een beroemd schilderij: de aardappeleters.
Daarvan stop je er bijv. een in de grond, en krijgt er pakweg 5 voor terug. Dan leg je er vier weg, stopt er weer 1 in de grond en krijgt er tzt weer 5 voor terug. Dus zo vermeerdert zich dat ieder jaar met een gelijke hoeveelheid.
Maar dat betekent ook dat je dus nutriënten onttrekt. En die vullen wel aan via weer en wind, naar niet in dat tempo. Je moet in de basis die 4 aardappelen dus wel opeten en uitpoepen, en weer over dat land verspreiden, anders werkt het niet meer… Prachtig vastgelegd in het boek ‘Vierduizend jaar kringlooplandbouw’.[3]
Wat je, als volwassene, feitelijk definitief onttrekt is vooral de energie-inhoud, de via dat land geconverteerde en vastgelegde zonne-energie. De rest van de ingrediënten, van binnen het systeem aarde, kent een tussentijdse opslag voor korte of langere tijd, en komt dus weer vrij, via ook ontlasting en ten leste bij het algehele heengaan. Dat is de basis, de kringloop die volhoudbaar in stand gehouden moet worden.
Een boom is in wezen niets anders. Ook dat is een organisme, zij het dat het proces ‘geautomatiseerd’ is, waardoor hij niet mobiel hoeft te zijn , zoals het menselijk organisme dat zijn kostje bij elkaar moet zoeken.
De boom leeft dus ook van die extraterrestrische energiestroom, en de mineralen en nutriënten doorlopen dezelfde kringlopen. Bomen onttrekken aan dat bos , en het hout vastleggen in bijvoorbeeld gebouwen, is dus ook net zo goed allerlei stoffen onttrekken aan die kringlopen, waardoor er eenrichtingsverkeer dreigt. Als dat in evenwicht verloopt is een zekere vertraging in die kringlopen geen punt. Echter de afgelopen duizenden jaren is er excessief bomen onttrokken aan het bestand. Waardoor ook dat evenwicht verstoord is . Het ene organisme, bomen, is ten koste gegaan van het andere, de mens.
En zelfs dat was niet genoeg, en zijn we ‘fossiele’ bomen en ander organismen (turf, bruinkool, olie gas, kolen)gaan inzetten, waardoor weer een ander kringloop, die van CO2 verstoord werd. Die was nu juist op een evenwicht beland waarin dat menselijke organisme kon gedijen, maar helaas, datzelfde organisme verstoord daarmee weer zijn eigen omgeving.
Alles kan alleen maar ‘zijn’, zichzelf zijn, maar niets permanent onttrekken, dwz zich blijvend omringen met vastgelegde nutriënten cq moleculen. Dan werk het niet meer, dan kom je ergens tekort. Dwz andere soort of ecosysteem levert dan in. Per definitie. Het is dus zaak niet meer te gebruiken, vast te leggen dan systeem tijdelijk kan missen zonder dat voedende systeem zelf onderuit gaat. Tenminste als 1 soort wil overleven. Anders wordt die soort niet anders dan anderen onderdeel van het constant evoluerende proces.
Je zou dus tot op zekere hoogte wat vast kunnen leggen, en dat het systeem dat dan wel aankan, maar waar ligt dat optimum? Dat geldt voor alle grondstoffen in welke vorm dan ook. Dus ook voor zgn hernieuwbare grondstoffen, als die niet hernieuwen zoals afgelopen eeuwen, worden dat dus ook niet-hernieuwbare grondstoffen: als je alleen maar onttrekt aan de grond, dan put die uit en groeien zelfs de hergroeibaren niet meer… Dat is wat er momenteel met de bodem onder ons land aan de hand is. Dat raakt uitgeput, net als grondstoffen.
In feite is het de constante: de een zijn dood is de ander zijn brood… iets kan allen maar groeien als elders iets afsterft… Dan is er balans. Dat kan ook doordat de ene soort het aflegt en de nutriënten beschikbaar komen voor de ander.
Vooruitgang zit dan in datgene wat steeds (her) groeit, wellicht een slimmere variant is… Ergo: voor de mens zijn er maar twee routes: of wij zijn gedoemd uit te sterven als ras, ten bate van iets dat slimmer is ( of beter aangepast) , of wijzelf zouden steeds slimmer moeten worden… cq aangepast…
Wat feitelijk een foute vraag is, de crux zit natuurlijk in wat ik hierboven vooruitgang noem. In feite is dat verandering, een begrip als slimmer kent de natuur niet. Fysisch gesproken zou je vooruitgang kunnen definiëren als de concentratie van grondstoffen, de afname van entropie. Wij leven op de enige plek in ons zonnestelsel waar dat zou kunnen, de rest van het heelal is op weg naar chaos. Dat is de echte evolutie. Hier op aarde is het echter een contra-evolutie , tegen de stroom in, dankzij een ideale positie in dat zonnestelsel en de constante toevoer van energie.
Maar dat is wat de menselijke soort nou juist niet doet, die de-concentreert voorraden die dan vervolgens verdund in de achtergrond verdwijnen. Waarvan de Hergroeibaren, biomassa, een zelfherstellend vermogen heeft, zonder tussenkomst van de mens, Maar wij de-concentreren ook de stoffen die niet zelf hernieuwen (binnen relevante tijdschalen) . Alleen ten kost van enorme energie inspanningen zijn die weer te concentreren, inspanningen die buiten het vermogen van die soort zelf liggen.
Re-concentratie van stoffen , entropie verminderen, zit dus met name in biomassa. En daarmee wordt het menselijk organisme weer terugverwezen naar leven van en met biomassa organismen, in balans met de nutriënten cyclus. Tenminste als hij dit zelf op tijd inziet ,‘slimmer wordt’ ;-), ofwel entropisch bewust, en het systeem intussen niet dusdanig verandert is, dat andere meer aangepaste soorten nodig zijn, enzelf dus als soort verdwijnt)
Biomassa, stoffen die ook zonder hulp van de mens weer samenklonteren, zich organiseren in planten en organismen. Op tijdschalen die nu juist dat leven mogelijk maken. Waardoor dan de mens een deel tijdelijke kan onttrekken om zelf te bestaan als soort. En als ie ‘slim’ is, weet ie de balans te bewaren.
Feitelijk draait dus alles om land*, met bodem en alles wat er onder zit, en lucht , alles wat dus boven bodem zit. Want het leven eronder bepaalt de kwaliteit van het land, maar net zo de lucht erboven . Via de lucht worden nutriënten aangevoerd, pollen en wat dies meer zij, water, zuurstof, en ook in de lucht zitten een hoop insecten die mee werken aan de land productie. Om nog maar niet te spreken van de zonne-energie, als belangrijkste component van het gehele systeem. Zonder zonne-energie werkt er sowieso niks.
‘Boven en onderland’ zijn twee spiegelbeelden die op land bij elkaar komen. Ik ben dan wel bodem ambassadeur, maar dat is te lezen als land ambassadeur… [4]
En er zijn nogal wat actuele ‘land-noden” , zoals onder andere:
– bomen, om CO2 vastleggen
– en voor biobased grondstoffen
– voor hernieuwbare energie
– wild land
– als waterberging
– voor huisvesting boven NAP
– voor voedsel in gesloten kringlopen
om nog maar niet te spreken van land in zijn rol om milieuproblemen te beperken, denk bijv. aan stikstof, concentratie in de tijd per land oppervlak. En zelfs nodig via bomen voor de opslag in de bodem van CO2: dat wordt steeds duidelijker en betreft een enorme hoeveelheid. Aangedreven door de hydorlogische kringloop zoals Walter Jehne betoogd. [5]
Land vervult centrale en cruciale rol in een systeem in balans. Reden genoeg zou ik zeggen om alle land ons zelf te moeten toe-eigenen… Immers, hier moeten we overleven, in een wereld waarbij landen steeds meer op zichzelf zijn aangewezen, (er is geen gratis ander land meer te bezetten, te ontginnen of te koloniseren) , en het kan niet zo zijn dat het gebruik en de uitputting van dat land bepaald wordt door allerlei deel belangen, particuliere behoeften en economische lobby groepen, en daarmee het potentieel van de inwoners uitputtend. Het dient te worden zeker gesteld voor ons en onze toekomst, om te voorzien in onze basis noden. [6]
Het gaat ook helemaal niet om belangengroepen, ook al zijn ze lokaal: het belang van het land zelf, de bodem en de lucht erboven, moet centraal staan, en wat het op volhoudbare basis kan opleveren aan basisnoden [7]
En dat zal steeds belangrijker worden omdat in steeds meer landen “take back control’ een leidend thema zal zijn. Kijk maar naar de VS, China, en Europa dat zich genoodzaakt ziet steeds meer zichzelf verantwoordelijkheid te nemen. Dat gaat ook steeds meer op landen niveau spelen. Kijk naar Hongarije,Polen, Verenigd koninkrijk, etc
Wat er moet gebeuren, is dat alle land onder toezicht komt van de overheid ( lees de samenle
ving) , en dat eigendom gezien wordt als erfpacht. En erfpacht wordt alleen verleend als het land en de bodem ten goede komt. En dan kun je voor verschillend gebruik bodem typen definiëren.
We hebben een ‘partij van het land’ nodig, een partij van de bodem. Niet een partij van het geld, of een partij van de boeren, of een partij van de vrijheid, of van de arbeid, geen linkse of rechtse partij, zelfs niet van de dieren, maar een partij van het echte kapitaal: het land met alles wat daaronder en daarboven zit. Dieren, planten , mensen maar vooral lucht en bodem in balans houdt, zodat daartussen alles kan floreren, en niet alleen de mens maar daarmee juist de mens tot in lengte van dagen, jaren , decennia, eeuwen.
Het land bepaalt de potentie van wat volhoudbaar is en wat niet. Het is de belangrijkste schakel tussen hemel en aarde, tussen zonnestraling en groei. De enige groei die werkelijk van belang is, de rest is interen op voorraden en potenties.
* land ook te zien als land dat onder water staat, dat toevallig gecondenseerd water ipv verdampt water boven zich heeft. Zeg maar waterland en luchtland. Waarvoor precies hetzelfde geldt. Alleen, wij zijn daar ooit uit gekropen, en hebben, daar, in een volhoudbare balans, slechts beperkt toegang toe.
referenties
[1] biomassa groei als referentie: http://ronaldrovers.nl/biomassa-groei-is-referentie-van-alles-terug-naar-de-bossen/
[2] leven van 2 ha. : http://ronaldrovers.nl/leven-van-2-hectare-en-dat-niet-eens/
[3] Vierduizend jaar kringlooplandbouw, Verslag van een reis in 1909 door China, Korea en Japan F.H. King (Vertaling en bewerking: Sietz Leeflang), uitg, Eburon
[4] interview als bodem ambassadeur: https://bewustbodemgebruik.nl/actueel/aardse-held-ronald-rovers/
[5] https://www.theguardian.com/commentisfree/2017/apr/03/climate-change-water-fossil-fuel
and https://www.youtube.com/watch?v=EiZjUXvpifk
[6] Monbiot on commons, Schumacher lecture, minute 2-46 https://www.youtube.com/watch?v=63WSvrquIPU&feature=emb_logo
and: https://www.youtube.com/watch?v=QUIRRp0i-3w
more by Monbiot: https://www.facebook.com/watch/1232692743483053/394942891432851/?__tn__=-UC-R
[7] ’terragenda’ manifest : https://bewustbodemgebruik.nl/wij_doen/terr-agenda/
