Van A naar Beter, heeft ons nog niet veel verder gebracht: de wegen zijn verbreed, waardoor we nu niet in twee rijen files staan maar in 5 rijen dik. Van A naar Breder, dus eigenlijk. De wegen zijn prachtig, maar het effect is 0. Nou kunnen we die wegen ook nog wel zogenaamd circulair proberen te maken, , we pakken ze op, draaien ze om en hergebruiken zo de weg: maar dat is werk zoeken.
De vraag is dus niet van A naar beter, maar van A naar Best, en wat is dan BEST, is de vraag.
Dat moeten we dus niet zoeken in wegen, maar in vervoer: waarom zouden we steeds vaker en meer moeten reizen, en sneller? Wat voor nut heeft dat? En als dat al nut heeft ( en voor wie) , is dat dan voordelig tov de nadelen, de klimaatverandering en grondstof uitputting? Die ons allemaal treffen, ook degene die niet van die wegen gebruik maken? Het nut van 5 rijen dik file is in ieder geval 0 of zelfs negatief.
Snelheid, als we rijden, levert dus Individuele winst op, maar , maar collectief verlies.
De roep om meer gemeenschappelijk benadering en aanpak, zoals de ‘commons’, gaat ook hier op. Iemand kan met de auto 4 afspraken per dag doen, wat hemzelf profijt oplevert, maar niet direct de samenleving. Die heeft er alleen maar nadeel van: meer verkeersoverlast ( in geluid, landschap vernietiging, fijnstof, en dat gaat ver voorbij de weg oppervlakte zelf) . Om nog niet te spreken van klimaatverandering door CO2 uitstoot en grondstof uitputting. Wat weer een beslag doet op gemeenschappelijk belasting geld om dijken te verhogen , polders te redden, gebouwen te renoveren, windparken te bouwen , stress en fijnstof gevolgen te bestrijden in de zorg etc. Collectief gaan we er op achteruit, in welvaart, welzijn, en geld, om individuele belangen de ruimte te geven om bijv. meer afspraken per dag te maken.
En hoe gaan wij daar mee om? Als de wegen te druk worden , roepen bestuurders: “mobiliteit is een recht”, en gaat de overheid overstag en bouwt nieuwe wegen. Als er dan smog ontstaat, en fijnstof deeltjes, roept de overheid: technologie ontwikkeling! en steekt geld in katalysators en wat dies meer zij,. Dan klagen mensen over geluid, en stapt de overheid naar de civiele industrie: ‘Stiller asfalt hebben we nodig’. En als de milieulobby roept om maatregelen tegen klimaatverandering, en dus om CO2 beleid, reageert de overheid met een stimuleringsprogramma ‘Schoner produceren‘, en wil CO2 afvangen bij centrales en ondergrond opslaan ter compensatie: weer nieuwe Technologie om het vuil onder het karpet vegen. Zo wordt niet het probleem aangepakt, maar de neveneffecten, die zelf weer nieuwe corrigerende maatregelen vergen. We zijn ‘de weg kwijt’, volledig.
Figuurlijk, maar ook zelfs letterlijk: hij is niet meer te zien onder de files…Bovendien, hoe kan een weg nou circulair zijn als de functie waarin hij voorziet alleen maar tot doel heeft meer en sneller fossiele brandstoffen te verslinden? Meer en sneller allerlei luxe en milieubelastende producten te verspreiden?
Ja ja, de elektrische auto komt eraan. Ik weet het. Als het wat mee zit zal de geluidoverlast afnemen, en fijnstof , en roet voor een deel ( het meeste komt van banden). Maar veroorzaakt aan de andere kant weer problemen: alle auto’s vervangen vergt enorm veel grondstoffen, voor de auto’s, maar ook voor een gehele nieuwe infrastructuur van laden. En niet te vergeten: daarvoor moeten weer extra windparken en zonneparken gebouwd worden. En zijn de files dan opgelost? Of hebben we dan ook circulaire wegen ? Niet dus. Het is een aardig businessmodel, maar lost in feite niet veel op.
Het is tijd ons eens echt te verdiepen in hoe we van A naar B komen, hoe dat te organiseren. Dus niet van A naar Beter, maar van A naar BEST. Of beter nog , te voorkomen dat we van A naar B moeten. Van A naar Nergens. Want de feitelijk opgave is: ‘van 10 ton naar 1 ton…’: We moeten terug van 10 ton CO2 per persoon per jaar, naar maximaal 1 ton CO2 emissies pp pj. En dat is niet alleen energie, ook CO2 van producten en materialen tellen mee.
Dan moeten we terug in snelheid…, van leven, van groei, van bronnen uitputten, van alles eigenlijk en dus ook in vervoer. We jagen onszelf alleen maar op, belasten er anderen mee, en schieten onszelf in de voet als het om klimaat en grondstoffen gaat.
‘Best’ zou dus zijn: niet of minder rijden, om te beginnen, en langzamer. Maximaal 80 op de wegen … Dat scheelt tov 130 al bijna de helft aan energie ( voor dezelfde afstand) . Ook elektrisch. En dus ook in aantal te bouwen windparken en zonne-parken. Bovendien, bij 80 heeft de weg een optimale capaciteit en doorstroming, en zijn we ook van die snelheidsverschillen met vrachtverkeer af. De senioren hebben het al door: die rijden in een camper en halen amper de 80 gemiddeld. ( in snelheid bedoel ik…)
En het dwingt ons naar andere opties te zoeken: vervoer te vermijden. De ultieme vrijheid: ‘ ik hoef niet meer weg…! ‘ Of ook om andere opties meer kans te geven: Maak van die 5 baansweg weer een tweebaans, en reserveer drie stroken voor snelfietsen, 10 rijen dik desnoods. Van A naar Anders, dus eigenlijk .
Ook op wijkniveau is het nodige te halen: Waarom moeten alle buurtwegen eigenlijk tweerichtingsverkeer zijn? Dat kan makkelijk met eenrichtingsverkeer ontsloten worden, en stapvoets rijden, net als op de camping…. En als we het dan toch over circulair hebben: bij eenrichtingsverkeer kan de helft van de weg verwijderd worden, dat mes snijdt aan 4+ kanten: minder onderhoud wegen, een heleboel grondstoffen voor secundair gebruik, en er komt grond vrij, voor productieve doeleinden: waterzuivering op locatie, moestuinen cq stadslandbouw, oppervlak voor zonne cellen, minder verharding en dus betere waterberging, speelruimte kinderen , snelfietspaden, en ga zo maar door.…
Ik ben zelf iemand die bij het lopen flink doorstapt. En vaak denk : loop eens wat door , schuif. Maar tijdens mijn tijd aan de universiteit realiseerde ik me: ik loop harder als de studenten: Das raar, ik loop dus feitelijk harder als de toekomst. En dat heeft weinig zin…
En dus: langzamer, met alles. Maar om te beginnen met rijden!
