Het begon met te dagen, afgelopen weken tijdens een aantal evenementen die ik bezocht: Hebt u er wel eens bij stil gestaan wat het eigenlijk betekent, renoveren of nieuwbouw voor 0-energie? (of BENG, maar dan met wat zonnepanelen extra voor de 0, dus BENG+) Operationele energie, die voor verwarmen en ventileren, is dan namelijk geheel irrelevant geworden. Die veroorzaakt geen enkele milieubelasting meer, het is zonnestraling : direct voor PV panelen, indirect voor warme buitenlucht, en wellicht wat bestaande aardwarmte. Volstrekt oninteressant om daar nog op te sturen. Alle milieubelasting heeft zich verplaatst naar de Materialen die nodig zijn om die 0-situatie te creëren. En niet alleen naar de materialen, ook naar de fossiele energie die in de productie van die materialen is gaan zitten, ook wel embodied energie , de energie voor winning vervoer, productie, en bouwen. En die is zeer relevant. Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat niet de extreme isolatie variant de meeste CO2 reductie oplevert, maar de spouwmuur isolatie met dubbel glas variant, In renovatie, met inzet van wat meer PV. Het uiteindelijk resultaat in energie/CO2 reductie is dan beter.
Maar dat roept dan weer de vraag op: waarom dan nog spullen gebruiken die met fossiele energie zijn gemaakt en vervoerd? Want de productie daarvan moet op termijn, om de klimaat doelstellingen te halen, ook naar de 0-energie variant. De gehele maatschappij moet immers in transitie naar hernieuwbare energie
Een woning renovatie naar 0-energie, is in feite een 80% CO2 reductie, geen 100% reductie, en dan nog alleen de boven geschetste optimale versie. Die andere versies lopen al gauw terug tot 70 of slechts 60% CO2 reductie. [x] Met andere woorden: de focus op de woning is dus eigenlijk een ‘end of pipe’ benadering: Symptoom bestrijding, de elementaire problemen eerder in de keten zijn niet opgelost, en doen de inspanning aan de woning /gebouw kant deels teniet.
Dat leidt tot de conclusie dat allereerst, voor het grootschalig renoveren, de industrie om moet: Dat levert namelijk dubbel op: De industrie is eerder om, en de 0-energie renovaties worden veel lucratiever, zijn echt 0, zonder rebound effect.
Maar als de industrie in hernieuwbare energie moet investeren , dan zal deze ook als eerste naar reductie vooraf in het eigen proces gaan kijken. Producten ontwikkelen die zo weinig mogelijk belasting veroorzaken, met materialen die zo weinig mogelijk embodied energie vragen .
Dat levert nog een voordeel op: hoe minder embodied energy per produkt, hoe lager de claim op de transitie naar hernieuwbare energie door de industrie, in behoefte aan ( productie van) zonnepanelen, en windparken, wat weer materialen en energie zou kosten, enzovoort, enzovoort.
Begrijpt u?
Het heeft nog een voordeel: Nu is alle aandacht gericht op het 0-energie maken van de woning of gebouw, met willekeurig welke middelen en materialen. U vraagt en de industrie draait. Wanneer de industrie zelf verantwoordelijk wordt voor de belasting die hun materialen veroorzaakt, komt er vanzelf ook een innovatie aan de produkt en materialen kant: in ontwerp en detaillering, maar vooral gaan dan de ontwikkelingen van zelf richting laag belastende materialen, en worden alternatieven gezocht om hoog-belastende materialen zoals metalen en vooral aluminium te vervangen. En dat is direct en zeer eenvoudig al een enorm CO2 voordeel.
Dus tel uit je winst. Een energieneutrale industrie, geen rebound in de renovatie, een stimulans voor de circulaire economie, en bijdrage aan biobased beleid.( lage embodied energie materialen) Vier vliegen in een klap. Dus overheid, zet dus alle kaarten op die (toeleverings-)industrie (niet alleen voor de bouw trouwens), ipv te focussen op eindprodukten en zo aan end of pipe beleid te doen.
Een paar dagen nadat deze blog als column : “renovatie is een end of pipe beandering” in Cobouw verscheen, (http://www.cobouw.nl/opinie/renoveren-end-pipe-benadering-qua-co2) werd in het EU parlement gestemd over de nieuwe CO2 emissie rechten regeling. Die is juist bedoeld om de industrie met een prijs op CO2 uitstoot de goede kant op te sturen. En wat blijkt , in de laatste weken is de lobby druk zo hoog geworden dat een aantal industrieën waaronder de cement industrie, ook voor 2020-2030 gratis emissie rechten krijgt. Dat is schrijnend en de dood in de pot voor CO2 beleid. Hoe is het mogelijk , dat met de enorme taak voor ons om onder de twee graden te blijven, nog gratis emissie rechten worden weggegeven? Onbegrijpelijk, met name dat blijkbaar de industrie het beleid (en de CO2 uitstoot!) kan bepalen, ook na Parijs.
https://groenlinks.nl/nieuws/europarlement-laat-kans-op-een-eerlijker-emissiehandelssysteem-lopen
[1] Environmental impact evaluation of energy saving and energy generation: Case study for two Dutch dwelling types, Michiel Ritzen, T.Haagen, Ronald Rovers, Chris Geurts, in: Building and Environment 108 ·July 2016, DOI: 10.1016/j.buildenv.2016.07.020
