Laten we eerlijk zijn, wie kan er ook maar iets tegen 17, onlangs door de UN gelanceerde, ‘sustainable development goals’ hebben? [1] Wat is er tegen vrede en gerechtigheid? Of tegen gezondheid ? Of tegen innovatie in industrie? OK, de interpretatie kan enigszins anders zijn, afhankelijk van de cultuur waarin iemand leeft, maar in essentie en op langere termijn zullen weinigen hier moeite mee hebben.
Er zijn echter wel wat kanttekeningen bij te maken. Zoals bijvoorbeeld: “Affordable en clean energy” . Clean energy, daar kan ik me nog wat mij voorstellen, maar wat wordt onder affordable verstaan? Betaalbaar? Maar in welke context? binnen het huidige financieel economische systeem? Dat fossiel nog steeds subsidieert? Dat nog uitgaat van winst maken en dus gratis grondstoffen uitputten? ( lucht, water, en vaak ook mineralen en gemijnde metalen?) . Over het algemeen is duidelijk dat het financiële systeem grondig op de schop moet om grondstoffen en energie anders te waarderen, om transitie een kans te geven. Bovendien, het is vooral een westers economisch systeem dat hier bedoeld wordt, een systeem dat bijvoorbeeld leidt tot ontwikkeling van resistente gewassen, die echter niet door de boer vermeerdert kunnen worden, en dus ieder jaar opnieuw gekocht moeten worden. Waardoor nu 62 mensen net zoveel geld hebben als de armste 50% van de wereeld, , of 1 % van de wereld net zoveel geld heeft als andere 99% . [2] Met dat systeem iedereen aan affordable clean energy helpen gaat niet lukken, ben ik bang. Ondanks dat er ook een target ‘decent work and economic growth’ is. Dat decent work begrijp ik weer, maar economic growth? In dezelfde context?
Groei is gebaseerd op geld en geld is gebaseerd op het creëren van schuld, niet alleen financiële schuld, maar evenzo grondstoffen schuld: de grondstoffen worden sneller uitgeput als ze worden aangevuld, en dat creëert schuld , echte materiële schuld. Waardoor onze kinderen in feite een klimaatschuld erven. Meest duidelijk in de vorm van een neveneffect, in de vorm van klimaatverandering maar ook in de vorm van gebrek aan grondstoffen: schuld in de vorm van niet herstelde voorraden en uitputting van gronden. Water is al een gigantisch probleem, door uitputting van aquifers voor irrigatie, om nog maar niet te spreken van het leegpompen van bijvoorbeeld een Colorado rivier om in Las Vegas te kunnen zwelgen. Maar goed, de bedoelingen zijn goed, en de problemen bekend.
Wat ik echter nog het minst begrijp is de samenhang en volgorde van de doelen. Daar lijkt geen touw aan vast te knopen, alles door elkaar, en de een is soms een gevolg van de ander. Waarom staat armoede bestrijding op de eerste plaats? Wat is armoede, en hoe is dat gedefinieerd? Armoede in geld? Of armoede in bronnen? En “responsable consumption and production” staat na ‘industry imnovation and infrastructure’. Moet die laatste niet afgeleid zijn van de eerste, sterker, is dat niet een gevolg : duurzame consumptie en productie bepaald de grenzen waarbinnen de industrie moet innoveren, en of er überhaupt nog infrastructuur nodig is? Het zijn tenslotte de duurzame ontwikkelings doelen, waar we het hier over hebben.
Ik denk dat er nog een slag gemaakt moet worden. Zoals ik ook in colleges over bronnen beheer, en het sluiten van kringlopen vaak benadruk: niet iedere bron is gelijkwaardig, er is ook een mate van belangrijkheid van de ene bron tov de andere is. Je arriveert op een onbewoond eiland, en wat is je eerste zorg? Juist, is er drinkbaar water. Zo niet dan houdt het snel op. Er zijn nog steeds kleine eilandjes te koop , maar dat ze niet bewoond zijn is meestal gebrek aan water. Overigens , in feite de eerste zorg is of er schone , adembare lucht is. Anders ben je na drie minuten al de pijp uit. Ik heb dat in een vorige blog uitgebreid beschreven . [3] Na water komt voedsel. zonder voedsel is het na drie maanden al een treurige boel. Dan komen materialen , bescherming tegen omgeving en klimaat, en pas dan volgt energie, in een externe vorm ( dus niet arbeids-energie e.d. die vallen onder voedsel) . In een van de voorbereidende workshops van de UN-sdg’s waaraan ik mocht deelnemen, is zelfs gesproken over concrete cijfers daarvoor: hoeveel water, hoeveel voedsel, materiaal en energie. Maar dat heeft het niet gehaald. Evenmin blijkbaar als de mate van belangrijkheid.
Al de andere doelen zijn in feite afgeleiden daarvan, die geven aan hoe we dat gaan regelen: lucht water voedsel materiaal en energie, en voor iedereen gelijk.
Met dat in het achterhoofd heb ik de plaatjes in een nieuwe volgorde gezet, en er een aantal geparkeerd, als gevolg of middel. Dat levert het bijgaande plaatje op met belangrijkheid van links naar rechts: om te beginnen water en voedsel voor iedereen in voldoende mate, met daaraan direct gekoppeld ‘life on land’ en ‘life below water’: dat zijn in feite onze bronnen om daarin te kunnen voorzien, en tegelijk belangrijk voor onze materiaalvoorziening.
Daartussen education, want als je erover nadenkt, dan is is vooruitgang vrijwel niet mogelijk als we elkaar niet de goede oplossingen vertellen, als we die kennis niet delen. Met iedereen, dus niet tegen betaling omdat er een patent op rust, en niet alleen aan de mannelijke helft van de wereld, . Vandaar dat gender equality direct daarna komt: Education en gender equality zijn eigenlijk de twee sociale voorwaarden om de 4 stoffelijke voorzieningen te delen.
En dan inderdaad, volgt energie, voor zover we dat op een hernieuwbare manier voor elkaar kunnen krijgen, nadat iedereen te drinken en voedsel heeft, en een fatsoenlijk onderdak van wat nog rest van het land voor materiaal .
De overigen doelen zijn in mijn ogen afgeleiden of voorwaarden om in deze kerndoelen te voorzien. Niet andersom. Het valt nog te bezien hoe een nieuwe economie eruitziet waarbinnen dit zich kan ontwikkelen, en welke innovaties we nodig hebben om dit met 7-10 miljard mensen te kunnen delen bijvoorbeeld. Het zou ook wel eens economische krimp in onze regios nodig kunnen zijn om alles in balans te krijgen En ja, als dat lukt dan kan het niet anders of dan leven we in vrede, en in duurzame nederzettingen. Anders was het niet gelukt.
Er is echter een probleem, we gaan al hard de verkeerde kant op, met klimaatverandering en een enorme impact daarvan als gevolg, en als we dat niet eerste en snel oplossen, hebben die ander doelen geen schijn van kans. Vandaar dat ik dat naar de voorste positie heb geschoven: als dat niet snel onder de knie krijgen, is de rest pappen en nathouden . Het heeft niet zoveel zin om bronnen te slaan , als we tegelijk door klimaatverandering record droogtes creëren.
Het is niet alleen klimaatverandering natuurlijk, het is een een gevolg van onze consumptie drift, maar wel een zo concreet doel dat als we dat weten te tackelen, dat al het andere vanzelf in de juiste richting gaat. En klimaatverandering wacht niet op ons, wij zullen die stappen moeten zetten, wil duurzaamheid ooit een kans maken.
Tot slot, er is 1 grote omissie in deze doelen. Niet benoemd, en vaak ook taboe: familie-planning, of directer: overbevolking. Er waren eerste waarschuwingen bij ene Malthus lang geleden, er was een paar decennia geleden het boek van Paul Ehrlich; Population Bomb, en recent het boek Countdown door Weismann . Vlak nadat Ehrlichs boek verscheen, voltrok er zich een revolutie in de voedselvoorziening, waardoor zijn verwachtingen op de lange baan schoven: de productiviteit in de landbouw schoot opeens omhoog door allerlei nieuwe technieken. Weissman beschrijft dat in zijn boek, maar maakt tegelijk ook een rondje langs de experts, degenen in de wereld die zich dagelijks bezighouden met voedsel productie, en er is geen enkel zicht op dat zich zo’n revolutie nog eens voltrekt. De landbouw verbeteringen zijn marginaal, en hebben zelf ook weer onverwachte neveneffecten. En momenteel groeit de bevolking harder dan de landbouwproductie kan groeien. Weisman bezocht vele landen en maakte indrukwekkende reportages over hoe mensen tegen kinderen krijgen aankijken, met verrassende en soms onthutsende inzichten. De overall boodschap is dat , het op veel plekken de goede kant op gaat, (maar het totaal nog afschrikwekkend is) maar ook, dat waar vrouwen het zelf voor het zeggen krijgen , kiezen voor planning en minder kinderen !
En dat leidt tot de laatste aanpassing: Misschien dat ‘gender equality’ daarom kan gelden voor bevolkingsomvang, en naar een gedeelde eerste plaats moet opschuiven.
[1] http://www.un.org/sustainabledevelopment/sustainable-development-goals/
[3] http://ronaldrovers.nl/?p=202
