Het wordt stilaan tijd om de harde waarheid onder ogen te zien: bouwen onder zeeniveau is op zijn zachtst gezegd niet handig, gematigd gezegd is het kapitaalvernietiging, en hard gezegd: het is mensen in gevaar brengen. De bodem daalt, de zeespiegel stijgt, de rivieren lopen over , het water komt onder de dijken door, hoosbuien in het verschiet, etc.
Het ene onderzoek na het andere laat zien dat zeespiegelstijging niet vanzelf stopt, dat het ook niet geleidelijk gaat maar steeds sneller stijgt. Een deel van Groenland is het tipping point al voorbij zo lijkt het. Zelfs de aardas is al enigszins verschoven door dat gletsjers en ijsplaten smelten,en het evenwicht op de aardbol aan het verschuiven is. Dat zou ook aardbevingen kunnen veroorzaken, vanwege de zettingen onder drukverschillen, waardoor tsunami’s ontstaan op onverwachte plekken, of plotseling grote stukken ijs van Groenland afbreken. Dat klinkt vergezocht, maar valt niet uit te sluiten.
Dus wat te doen? Het is tijd voor een moratorium op bouwen onder NAP, of beter, zelfs onder 2 meter NAP. Bovendien, is het tijd voor een lange termijn beleid om zoveel mogelijk activiteiten van onder NAP naar boven NAP te verplaatsen. Dus is er een plan nodig voor dat wat ten koste van alles behouden moet worden, zoals bijvoorbeeld al gesuggereerd werd in het plan van Lola [1] . Dat betreft dan vooral oude kernen. De rest zou deze eeuw op een natuurlijk moment of anders ingevuld moeten worden, of verplaatst. Maar dan wordt de claim op 2mtr plus NAP land erg groot. Dat houdt weer in dat we bouwen zoveel mogelijk dienen te beperken. Zowel in behoefte aan gebouwen of woningen, of die veel effectiever invullen,met minder m2 bijvoorbeeld, en ja, dus ook kleiner wonen, allemaal beetje inschikken als het ware. Gaan we het daar mee redden? Nee natuurlijk niet, niet as we economisch zo doorgaan. Maar ja, we zitten in de top 5 van dichtstbevolkste landen ter wereld, waarvan ook nog eens de helft onder die 2 mtr NAP… Dat maakt ons tot een van de meest bedreigde landen. Niet voor niks dat ik al eerder suggereerde om Nederland cadeau te doen aan Duitsland, als een nieuw Bundesland. Dan hebben we nog wat achterland. ( en z e hebben daar ook meer IC bedden per miljoen inwoners…) Maar dat zal wel te revolutionair gedacht zijn. Wat ook nog kan is dat we een groots immigratie stimuleringsbeleid opzetten , om zo langzaam wat ruimte te creëren. We zoeken asiel zogezegd in de rest van Europa. Zonder Europa gaan wij het sowieso niet redden, wat sommige politieke partijen ook beweren.
Maar dan nog, de druk op oost en zuid Nederland zal een stuk groter worden. Zijn daar al ideeën over? Hoe die huisvesting aldaar te organiseren? Nee, niet specifiek, dat ik weet. Behalve dan wat studies naar de inrichting van Nederland in het algemeen. Zie hieronder.
Drijvend wonen? Dat kan, het is een vorm van ontkennen van de problemen, en hardnekkig blijven zitten als het water stijgt. Tot je op een gegeven moment erachter komt dat de hele infrastructuur daar niet op berekend is… Dan is je woning gered, maar je woonomgeving verdwenen. Ok dan kan je nog naar een nieuwe plek gesleept worden , maar of dat nou de gewenste toekomst is? Of verstandig inspelen op die toekomst. Of is het gewoon de gok wagen?The Guardian schreef er al over : ”Sea Steading” [2]
Zijn er nog andere opties? Eens even gerekend om enig gevoel te krijgen voor de verhoudingen: kunnen we allemaal naar oost en zuid Nederland verhuizen, wat zou dat betekenen?
Stel we bouwen een slinger bouwen van appartementen 4 hoog, langs de Duitse grens , die grens is al kronkelend 577 km lang, dus ook dat appartementen gebouw. Deel dat door pak ‘m beet 8 mtr appartements breedte , dan is zo’n slinger 288.000 appartementen.
Stel we verhuizen allemaal, en wonen gemiddeld zoals nu, dwz in aantallen wooneenheden, dan hebben we 26 van die slingers nodig, van 10 mtr diep en met zeg steeds 30 meter tussen die slingers dan is dat samen een strook van iets meer dan 1 km breed met appartementen bebouwing langs de volledige grens .
We hebben natuurlijk de materialen en de (hernieuwbare) energie niet om dat te doen, maar dat even terzijde. Dat is te overzien. Zo houden we ook het meeste land open, voor de noodzakelijke landbouw (voor voedsel èn materialen). In het huidige bouwtempo van 70.000 nieuwe woningen per jaar zijn we per slinger al 4 jaar bezig, en dus in totaal 100 jaar. Ver na 2100. Het lijkt me dat we dan toch echt zouden moeten beginnen, nu… Ok , een enkeling woont al boven 2 mtr NAP, maar de meesten nog niet. Dat zijn een soort wappies dus, of eigenlijk zijn dat dus ‘NAPpies’.
Het is overigens makkelijk na te gaan waar u toe behoort. Want toeval of niet, op min of meer de grens van 2 mtr NAP heeft Rijkswaterstaat al de snelwegen aangelegd. Van de A58 in het zuidwesten, via A16-A59-A2-A27-A28- A32-A7 in Groningen richting Duitsland.
Woont u daar ‘boven’ of onder? Wie nog aan die bovenkant investeert, gooit eigenlijk zijn geld weg. Kapitaalvernietiging. Je kan het net zo goed nu al gelijk in het water gooien….;-) . (Dat zou nog het meeste effect hebben).
Die snelwegen zijn dus eigenlijk de fundamenten voor de nieuwe dijken. De Nieuwe Hollandse waterlinie, 2.0. Grappig genoeg heeft dat al enigszins vorm gekregen bij de overdiepse polder langs de Oude Maas, daar is het land al opgegeven en zijn de boerderijen ( in het onder 2 mtr Nap gebied), op terpen van 6 meter hoog gezet. Had die dan gelijk aan de ander kant van de dijk gezet, zou ik zeggen, maar de overheid durfde die boeren natuurlijk niet te verplaatsen. Dus zijn er miljoenen gestopt in het afbreken en weer op hoogte opbouwen van die boerderijen. Ook dat terzijde.
U weet dus nu waar u toe behoort. Maar goedschiks of kwaadschiks, die beweging gaat op zeker moment op gang komen. Ook al regelen we niets , dat besef dat het niet handig is om onder NAP te wonen, of een bedrijf te runnen, gaat op zeker moment doordringen. 10 jaar geleden zag ik al de eerste advertentie voor een koopwoning met de NAP stand erbij vermeld ( die was voor die woning +8 mtr) en recent vernam ik dat er al grondeigenaren zijn die die hun grond in Noord Holland verkopen, nu ze nog een goede prijs krijgen.
Misschien zijn ze te vroeg, want Nederland zou Nederland niet zijn en de mens de mens niet, als deze niet zou denken dat ie het kan winnen van de natuur en het water, en kwam onlangs dus met een plan geheel ‘out of the box’ : het indammen van de Noordzee: de Northern European Enclosure Dam (NEED).[3]
Probleem opgelost, zo lijkt het, en de baggeraars zijn weer even van de straat. Maar ja, er is ’n nadeel, zoals prof.dr. Peter Herman het benoemt: 1 bom, op die dijk, en heel Noord oost Europa is straks nat…
Ik zou er niet op gokken. Misschien , en dat is ook heel Nederlands, is het nog beter te investeren in een mooi zeiljacht: Een hoop plezier, je kan er op wonen, en waait en drijft gewoon met alle winden mee. Tenminste, boven die nieuwe waterlinie 2.0
Eigenlijk zijn de mensen die nu met zo’n jacht in een van de vele havens liggen dus het beste af. Ze hebben een Tiny House, en ze drijven, en kunnen varen. op hernieuwbare energie! Even doorpakken en ons woningbouwprobleem is ook eenvoudig opgelost: gewoon massa produktie van die boten, die fabrieken hebben we al . En water zat, dat wordt alleen maar meer. Holland bestaat dan niet langer, Nederland is dan verdeeld in Droogland en Bootland.
En dan zien we meteen de steden van de toekomst opdoemen, en een inkijkje in die toekomst is er al: dat zijn de Jachthavens ….
PS Bovenstaand stuk kwam tot stand nadat ik gevraagd werd mee te werken aan een aflevering van de FIXERS, van Thomas van Belzen. De aflevering is hier terug te kijken: Aflevering 5: https://www.cobouw.nl/fixers
[1] Lola https://lola.land/project/plan-b-nl2200/
[3] https://www.delta.tudelft.nl/article/de-noordzee-indammen-een-goed-plan#
[4] zie evt ook de studie aan de Univ Utrecht: https://www.uu.nl/nieuws/de-zeespiegel-stijgt-en-we-hebben-geen-plan-b