Ik zit hier aan de Moezel, beetje wijn te proeven. En dan krijg je rare gedachten. Zo kom ik, uitkijkend over de de hellingen langs die Moezel, tot een toch wel confronterende observatie: wij hebben mega veel ontbost, om dus wijn te kunnen verbouwen…, Werkelijk alle zuid-hellingen hier zijn gevuld met druiven ranken. Wat Duitsland betreft zon 100.000 Hectare. Maar niet alleen in Duitsland natuurlijk. In alle zuidelijke Europese landen, Spanje maar liefst 900000 ha, Frankrijk 800.000, Italie 700.000 ha. [1]
En overigens ook steeds noordelijker worden mega hoeveelheden wijndruiven geteeld. In totaal in de EU zon 3,2 miljoen hectare. (dat is ongeveer net zo groot als het Nederlandse landoppervlak)
En we vinden het hier langs de Moezel en elders prachtig, genieten van die uitgestrekte hellingen met hun wijnkastelen.
Maar dan dus te bedenken dat we tegelijk nu volop protesteren en ageren tegen ontbossing voor oa soja in zuid Amerika… voor ons vlees en aanverwanten.
De grootste wijnlanden in de EU zijn overigens ook de grootste soja importeurs , niet toevallig wellicht, de eigen vruchtbare gronden zijn al door wijn ingenomen…
Nederland is de uitzondering, die is de allergrootste, wat soja import betreft dan. [2]
Dat vraagt om een paar rekensommetjes.
In 2021 kwam 6,7 miljoen ton sojabonen, sojameel en sojaolie alleen al de havens van Rotterdam en Amsterdam binnen. Op basis van gemiddelde wereldwijde oogsten, was er voor dit volume aan soja ongeveer 2,4 miljoen hectare (Mha) landbouwgrond nodig.[3] (ter referentie: Nederland heeft ca 1,6 miljoen ha landbouw grond).
Voor de EU als totaal was dat 20 miljoen ton import in 2020, voor ca 7,5 miljoen hectare aan productie, 2x zoveel als wijn…[4]
Het zou dus een stuk eerlijker zijn als we die soja hier laten groeien, en in ieder geval de helft zou al kunnen op eerder ontbost land alhier. Misschien wat vergezocht maar moet toch denken aan de slavernij, waar mensen al eerder voor ons werkten, dwz anderen voor ons lieten(dwongen te) werken. Momenteel laten we dus feitelijk ‘ander land’ werken voor ons. We hebben dus wel de menselijke slavernij afgeschaft, maar zijn nog steeds ‘verslaafd’ aan het land waarop ze werkten. En nog werken, alleen nu ‘vrijwillig’. We dwingen niks of niemand, maar wapperen slechts met geld.
Een eerste gedachte is dan, laten we die wijnstruiken vervangen door soja: dan eten we nog steeds vlees, maar de impact van de industrie zou dan gehalveerd zijn: wijnplantages vervangen door Sojaplantages. Dan stopt ontbossing aldaar, we ontlasten de rest van de wereld en nemen we zelf verantwoordelijkheid. Dan hebben nog steeds wel die soja voor onze vlees industrie, maar met een ontlast geweten over die ontbossing.
En oh ja, we hebben dan wel geen wijn meer… Dat is natuurlijk niet helemaal de bedoeling, wel stukje vlees, maar geen glas wijn erbij… Dan toch maar de wijn houden, en die soja voor veevoer maar helemaal te laten zitten… !? Een keuze dus tussen: vlees eten zonder wijn, of Vegetarisch eten maar met wijn, zeg maar. (We laten de Bier en Barbecue Burgers (BBB) maar even buiten beschouwing… )
Maar er is nog een kaper op de kust: We willen ook zonne-energie. En het is dus eigenlijk niet eerlijk, om een luxe product als Wijn, zoveel ruimte te geven, terwijl we tegelijk ook weer nieuw land wegnemen voor enorme velden met zonnepanelen… Eigenlijk hebben we die velden dus al, ze liggen prachtig op zuid-hellingen, we moeten in die transitie dus alleen wijn vervangen door Zonnepanelen, toch? Zonder offers gaat het niet….
Weer even rekenen” Als we zonne-panelen op die wijnvelden zetten, 3,2 miljoen hectare , en conservatief gerekend per hectare 1 miljoen kWh, dan heeft iedereen in de EU 7000 kWh, per persoon zelfs…*
Allemaal met de gedachte dat we zelf verantwoordelijkheid nemen, binnen de EU in dit geval, en niet de boel hebben afgewenteld op de rest van de wereld. We willen sowieso als EU toch minder afhankelijk worden van het buitenland, en productie terug naar hier halen? Maar ja, dan moeten er wel keuzes gemaakt worden. Dat komt dus eigenlijk neer op een referendum met drie keuzes: Willen we wijn, willen we zonne-elektriciteit, of willen we vlees? Dat is in feite de kern van het probleem. We kunnen die zuid-hellingen maar 1 keer inzetten…
Je ziet de discussies al voor je. De medici komen in actie, want alcohol is zogenaamd slecht… dus dat sowieso niet. Dan de vegetariërs, want de vee industrie is mens onterend, en dier onvriendelijk. Dus soja ook niet. En dan de systeemdenkers, want zonnepanelen is sowieso de oplossing niet, en al helemaal niet op land, daar moeten weer bossen komen. Oh ja, dat is dus de 4e optie bij het referendum: het bos weer aanplanten en terug laten groeien, nodig voor de biodiversiteit en CO2 vastlegging. Oei, als we maar geen land tekort komen… (wel dus…)[5]
Wat zouden de Europeanen kiezen, denkt u? Soja (vlees), druiven (wijn), zonnepanelen (elektriciteit) of bos (CO2 reductie en biodiversiteit) ?
Ik heb zon vermoeden, als ik naar het verleden kijk: Toen konden ze ook zonder zonne-elektriciteit, ze hadden ook geen vlees ‘industrie’, maar al meer dan 2000 jaar wordt bos gekapt en wijn gedronken en geëerd. Ze hadden er zelfs goden voor, denk aan Bacchus en Dyonisos. Ik denk dat als de wereld instort zal er nog steeds wijn zijn….
En die energie dan ? Ach, een glaasje wijn bij kaarslicht is wel zo gezellig, toch? Maar ja, je weet het niet, de BBB beweging is in opkomst, dus wellicht kiezen Burgers massaal voor Bier en BBQ, ipv wijn en vegetarisch. Beiden overigens dan bij het licht van verbrande biomassa.
Ik neem nog een slok, maar moet toch vaststellen dat Riesling niet echt mijn wijn is, die kunnen we hier langs de Moezel in ieder geval al vervangen. Maar dan dus de vraag: waardoor…?
* De netto opbrengst ligt tegenwoordig hoger, maar dit is een conservatieve aanname vanwege de energie die in produktie panelen en in aanleg infrastructuur gestoken moet worden. ( zie ook http://ronaldrovers.nl/zonnepanelen-ze-helpen-niet/ ). En dan nog is het al aanzienlijk. En uiteraard zijn er ook combinaties mogelijk, ipv monoculturen, zie https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2019/09/27/frambozen-gedijen-onder-zonnepanelen, maar dat was hier niet het onderwerp.
[1] https://leclubdesvins.nl/wijnvraagbaak-hoeveel-kilo-druiven-heb-je-nodig-voor-een-fles-wijn/
en https://leclubdesvins.nl/wijnproductie-wijnconsumptie-2021/
[2] https://www.cbs.nl/en-gb/news/2020/40/soybean-imports-from-brazil-up-by-40-percent
en https://www.idhsustainabletrade.com/uploaded/2022/05/IDH-Soy-Monitor-2020-DEF-002.pdf
[4] https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/edn-20201119-2
[5] http://ronaldrovers.nl/eu-no-net-land-take/
