Het is populair momenteel, te spreken van schaamte, zoals bijvoorbeeld vliegschaamte. Al die CO2 en zo, en inderdaad, dat is een gevolg en de gevolgen zullen we moeten dragen. Het wordt dan weer misbruikt om mensen voor te houden dat ze het kunnen afkopen, omdat iemand ergens wellicht een boom zal planten. Wat er alleen maar toe leidt dat het oorspronkelijk product, bijvoorbeeld vliegen, in stand wordt gehouden, met onbelaste fossiele brandstoffen en CO2 direct in de hoge lucht sferen gepompt.
Maar goed. Zo kwam ik onlangs ook ‘ beton schaamte tegen. Dat wil zeggen iemand uit de betonwereld bekende dat ie daar toch wel wat last van begon te krijgen. Maar ja , wat is het alternatief, goede raad was duur.
Ik heb wel wat problemen met beton, maar niet met het materiaal zelf. Ik heb het ook al eerder beschreven: materialen zijn niet duurzaam of on-duurzaam. Materialen zijn gewoon materialen. ‘Geen enkele materiaal is zonder schuld’, zou ik haast zeggen. Of : ‘geen enkel materiaal is schuldig zonder dat schuld bewezen is’.
Het komt er op neer, materialen en grondstoffen zijn wat ze zijn. Wat het duurzaam of on-duurzaam maakt, of volhoudbaar of niet volhoudbaar, is waarvoor je ze gebruikt.
Als er voor een bepaalde functie een materiaaltoepassing is met minder milieu-impact dan gepland, dan moet je kiezen voor de laagste milieu-impact. En anders moet je je schamen, inderdaad.
ik heb het hier over materiaalgebruik. Al eerder zit natuurlijk al de vraag of je de functie sowieso wel moet leveren, er zijn zaken die we ook gewoon kunnen schrappen. Niet uitvoeren, niet bouwen. Maar gegeven dat er iets gebouwd of gerealiseerd moet worden, moet de laagste impact voor een bepaalde prestatie uitgangspunt zijn. En dat kan soms best beton zijn. In de grond weg en waterbouw zijn alternatieven soms erg lastig.
In een studieproject hebben we wel eens allerlei alternatieve funderingsmethoden op staal onderzocht. En het blijft lastig om zonder beton (of gemetselde ring) aan alle eisen te voldoen, en problemen op langere termijn te vermijden. Er kwam maar een echt serieuze optie bovendrijven, en dat is los van de grond bouwen, de kolommen door laten steken en kleine puntfunderingen maken. Met de huidige vloerisolatie is dat goed te doen. Als je dan licht bouwt, in hout bijvoorbeeld, dan kunnen die kolommen op stelcon platen gezet worden in een waterdichte voet. En wellicht is er nog een biobased alternatief voor stelcon platen te innoveren. Overigens is dat principe in vele culturen historisch niets bijzonders. ( behalve die stelcon platen dan, daar gebruikte men grote stenen voor. Met de huidige regelgeving is dan overigens wel een grondanker nodig, vanwege mogelijke windbelasting. Maar dat terzijde.
En dat brengt me terug op het punt van (beton) schaamte. Dat is dus onjuist geformuleerd. Dat bestaat niet, zo kon ik ook de kennis geruststellen. Er is hoogstens sprake van beton-toepassings-schaamte. In het geval dat de functie ook met alternatieve materialen of oplossingen geleverd had kunnen worden, met lagere milieubelasting als gevolg. Als dat niet gebeurt is, die afweging en vervolgens keuze, dan, in dat geval, is schaamte meer dan terecht…. !
Zeker, ook de beton jongens moeten af en toe kunnen afzien van beton, net zoals de staal, de aluminium, de baksteen en zelfs ook de hout jongens. Als het niet nodig is of anders kan, met minder impact, niet doen, of ga je schamen: Toepassingsschaamte.
Overigens vind ik dat we ons niet op detail niveau hoeven of moeten schamen, voor ‘n keer wat beton of ‘n keer vliegen. ( als er geen voor de hand liggend alternatief is)
Waar we ons echt voor moeten schamen is als we het aan de voorkant niet goed regelen, in een keer, voor iedereen. Wat dat betreft is er genoeg om ons voor te schamen, waar we de verkeerde keuzes maken: als kiezer, of daarna als politici. Voor al die laatsten. Die zitten aan de voorkant waar het geregeld moet worden. Waar keuzes gemaakt moeten worden. die ons vanaf het begin op het goede spoor zetten. En dat niet doen, of half, en daarmee stinkende wonden maken. Die het vertikken om echte keuzes en bijbehorende regels te maken: Regelschaamte. Dat is pas echt terecht.
