Tijdens de vakantie maar eens door gefilosofeerd, over het vorige stuk, de biomassa-groei referentie. Kijk, het is eigenlijk heel simpel: per persoon is er ca. 2 ha beschikbaar op aarde. Dat is ieders persoonlijke ‘bronnen bubbel’. Van de opbrengst van die bubbel moet je feitelijk voorzien in je eten, energie verzamelen, bouwstoffen regelen etc.
Als je dat niet lukt, moet je gaan lenen of plunderen bij de buren. In ieder geval: als je meer gebruikt , heeft een andere minder. Of anders ben je je lapje grond aan het uitputten, de grond onleefbaar maken zodat er geen voedingsstoffen meer in de grond zitten, bossen gekapt zijn, en biodiversiteit verdwenen. Denk alleen al aan Nederland. Zo simpel is dat. Dat is niet volhoudbaar.
En hoe groot is dat budget op dat lapje grond dan ? Uiteindelijk komt het neer op leven van de zon en zijn afgeleiden. Wat we nu ook eigenlijk al doen, met fossiele brandstoffen, wat in feite uitputten is van de erfenis van miljoenen jaren vastleggen van die zon opbrengst. Dat kon ontstaan, omdat wij toen nog niet rondliepen. We komen er nu achter dat opmaken van die erfenis even leuk was, maar enorme nadelige effecten heeft, die ons nu zelfs gaan bedreigen… Dus dat doen we niet meer.
Dan resteert de zon als input dus. Hoe die nuttig te maken? Bijvoorbeeld een bos laten groeien, is het beste wat je kan doen. Maar let op: per ha is de aangroei ongeveer 4 a 5 m3 hout per jaar . Zorg dat daar dan wat noten en fruitbomen tussen zitten en je hebt voedsel, materiaal en energie tot je beschikking. Nog een strookje met aardappel en bieten, en je komt de winter ook door . Dat beschreef ik in de vorige bijdrage.
Welke andere manier je ook kiest, die zal altijd meer energie en grondstoffen vergen dan de natuur zelf zijn werk te laten doen. Want dan stop je er extra energie in, en waar komt die vandaan? Die moet ook weer uit datzelfde ‘bubbel-budget’ komen, dat per jaar gelimiteerd is. Alles wat je doet om de opbrengst theoretisch te vergroten, kost vaak meer dan het oplevert. Uitgaande van dat ‘natuurlijk, regenereerbare kapitaal’.
Alles wat je doet om de opbrengst te vergroten, heeft zelf impact en moet ergens vandaan komen. Neem een koe, die je voor de mest gebruikt,. Maar die heeft zelf weer voedsel nodig waardoor je lapje grond in feite weer een stuk kleiner wordt. Meer opbrengst per m2, maar minder grond.
Je kan wel tijd winnen (=arbeidstijd) . Je zou (hout) kunnen sparen voor de bouw van een houten windmolen. Die kan het graan malen. Dat scheelt tijd, en arbeidsenergie. Maar vergroot de opbrengst niet. De vrijgekomen tijd is vrije tijd, want meer land om te bewerken is er niet binnen ieders bubbel.
Het enige dat enige vooruitgang kan helpen ontstaan, is de grondstoffen toepassen voor de eeuwigheid: als een houten huis, honderden jaren kan meegaan, kunnen andere generaties daar van profiteren, en hun jaarlijkse bubbel opbrengst hoeven ze dan niet aan een woning bouwen te besteden en is voor andere zaken te besteden. Zoals wellicht een vissersbootje van hout, ipv een nieuwe woning te hoeven bouwen. Of die houten windmolen,
Precies, het begint al aardig te lijken op het leven voor fossiele brandstoffen. Geen wonder, de mensen moesten toen , voor de fossiele boom, ook steeds dat soort afwegingen maken. Al gingen ze hun boekje te buiten, door grootschalig elders hun bronnen te halen, de koloniën zoals het werd genoemd. Die tijd ging voorbij, door de grootschalige inzet van fossiele brandstoffen konden daarna lokale voorraden versneld uitgeput worden. Maar nu willen we (moeten we) van fossiel af, volledig. Dus we zijn terug bij af.
Ik noem de aarde een eiland in het heelal, we kunnen er niet af en er komt niks bij, die bubbel is ieders eigen eiland binnen dat geheel, waarvoor hetzelfde geldt. Dat is te zeggen, er gaat wel nog wat af, want als we met meer zijn, is de hoeveelheid land pp minder. Mijn stukje land , mijn persoonlijk natuurlijk inkomen, is sinds mijn geboorte al gekrompen van 5 ha naar die 2 ha. En er komen en nog 2,5 miljard bij. Dan gaat het naar 1,5 ha pp.
Dus u denkt nu wellicht , das niet veel, 2 hectare. Maar dat is gemiddeld wereldwijd. In Nederland ligt het nog iets anders, daar is het slechts een-tiende, ofwel 0,2 hectare pp. Als ik overheid was zou ik aardig ongerust worden daarvan. 0,2 hectare is net genoeg voor een erg basic vegetarisch dieet ( op basis van biologische landbouw, dus zonder kunstmest en tractoren), zeg van 1000 m2, en die ander duizend m2 is voor hout opstand. Oogst daarvan : ca 0,5 m3 hout/jaar. Dat is net genoeg om in een koude winter een klein schuurtje warm te houden. En om na een zachte winter wellicht net genoeg hout over te houden om het dak te repareren. (Zie ook [1])
We overleven zullen we maar zeggen. We raken wel ook nog land kwijt doordat we stukken aan de zee moeten gaan teruggeven, dus het wordt nog minder. Vandaar dat ik al een tijdje roep: geef Nederland cadeau aan Duitsland, als nieuw Bundesland. Dan stijgt ons eerlijk aandeel, de land bubbel, weer van 0,2 ha naar 0,4 hectare. Bovendien hebben we dan wat achterland, voor als het hier wat nat begint te worden. Tel uit je winst…
Afijn, u begrijpt de boodschap: We zullen moeten rond komen van veel minder als we denken recht op te hebben. En in ieder geval niet denken dat we aan het verduurzamen, zoals van van woningen, en het van gas los gaan , geld kunnen verdienen…. Om van de winst op vakantie te vliegen…naar een ander ‘eiland’…
PS de globale 2 hectare is over ‘alles’, dwz inclusief bergen , woestijnen, gletsjers etc.
[1] Voedselvoorziening in Nederland onder buitengewone crisisomstandigheden, Wur 2013,
