1 Ton per persoon per jaar. Aan CO2 emissies. Dat is waar we naar toe moeten. Vergelijkbaar met de R-waarde bij Corona. Als we daar boven gaan, besmetten we de atmosfeer teveel en wordt het onbeheersbaar. En het is nu nog meer dan 10 ton gemiddeld voor een Nederlander. En als we de emissies meetellen van producten voor Nederland geproduceerd in het buitenland is het meer dan 17 ton per persoon. En dan moeten we dus naar 1 ton. Dat is ongeveer 2,7 kg emissies per dag maximaal gemiddeld. Wat kan je daarmee? Op dit moment zijn de emissies per auto kilometer ongeveer 100 gram CO2. [1] Met andere woorden, na 27 kilometer is het budget op. Ofwel bij 13,5 km op en neer naar het werk met de auto is het op. En dan niks meer….
Geen verf meer kopen om dat kastje te schilderen, niet meer even op en neer rijden naar oma, of de kinderen naar voetbal of tennis brengen, (met de auto dan), niet meer uren netflixen, en lichten s’avonds uit. Om maar een paar consequenties te noemen.
Een geluk, in principe veroorzaakt eten, in bepaald gevallen, geen CO2 emissies. Dat wil zeggen, als het lokaal verbouwt wordt, zonder mechanische middelen, en u het per fiets bij de boer haalt. Eten is dan immers pure zonne-energie, en uw fiets energie is afgeleid van dat eten. Eten kan dus CO2 neutraal. Of door te eten uit uw eigen moestuin, indien aanwezig*. Dat geldt dan weer niet voor eten van de supermarkt, dat is energie intensief geproduceerd en vervoerd. Als voorbeeld: de Nederlandse landbouw gemiddeld stopt 7 keer zoveel energie in de productie als er aan voedselenergie uitkomt, en dat is dan vooral fossiele energie en dus CO2 emissies. En nog zonder de impact van de keten daarna: opslag, verwerking en supermarkt energie.
Met zon en lichamelijke arbeid komen we een eind, maar niet op de manier die we nu gewend zijn te leven. Want denk er aan, ook ieder mailtje dat u stuurt, of whatsappje, heeft een CO2 impact!
Stel we gaan in een acute CO2 lockdown, zoals ik paar weken geleden beschreef, wat dan? Het kan wel , en veel gedetailleerder beschreven dan ik dat kan, zo laat ene Rosalynd Readhead zien. Zij leeft sinds 9 maanden letterlijk op een 1 ton CO2 beleid, en houdt dat minutieus bij. Dat levert enorm interessante inzichten op. Zo leerde ik oa dat een voetbalwedstrijd kijken via de tablet en 3G/4G netwerk, ca 3,6 kg CO2 veroorzaakt… Meer dan het dagelijks budget! Via breedband internet verbinding is het ergens tussen de 0,3 en 0,5 kg. Een factor 10 verschil.
Ze is te volgen op twitter en haar eigen blog. En dat terwijl ze ook nog meestrijd om als burgemeester van Londen verkozen te worden. [2]
Eerder schreef ik al hoe Cuba in de jaren negentig door zo’n soort Lockdown periode heen ging, en wat ze daar in korte tijd dienden te veranderen.[3] En niet gehele onverwacht, nu met Corona lockdown, (en tegelijk nog steeds onder een boycot!) doen ze weer een beroep op hun creativiteit en organisatie in deze. The Guardian wijdde er afgelopen week een artikel aan: “Cuba sets example with succesfull programme to contain corona virus.” [4]. Corona en CO2 lockdown komen erg dicht bij elkaar in die omstandigheden. Een van de geheimen: Cuba heeft het hoogste aantal artsen per inwoner ter wereld, het is ook nog eens gratis, en vormt het fundament onder gezondheids en welzijnszorg, helemaal in tijden van Corona. Nu worden alle medische studenten ingezet in de strijd, het is verplicht onderdeel van hun opleiding.
Collega Fernando Martirena reageerde op mijn CO2 lockdown verhaal, met een overzicht van maatregelen en omstandigheden in Cuba die de 1 ton CO2 samenleving al een stuk dichterbij brengen: Zo is de eerste 250 kWh per maand , wat nog redelijk veel is, gesubsidieerd, maar daarboven gaat de prijs sterk progressief omhoog. De prijs van een auto in Cuba is naar verhouding absurd hoog, terwijl fietsen, ook elektrische gesubsidieerd zijn. En als we het hier over circulair hebben, dan is dat gehele andere koek in Cuba: neem die auto, Martirena rijdt een Clio uit 1992. Je kan beter de motor vervangen, indien nodig, want dat is 20 x goedkoper als een nieuwe auto. Dat zijn verhoudingen die zoden aan de dijk zetten.
Om nog maar niet van vliegen te spreken, de kosten daarvan zijn in het algemeen veel te hoog voor Cubanen . Op vakantie in eigen land is dan ook de norm. Maar ja, zo merkt Martirena op, daar is niks mis mee, we leven al op een paradijselijk eiland, toch?
Als het op het huishouden aankomt, de overheid is bezig met een programma om alle lampen te vervangen door LED, Iets wat voor koelkasten al gebeurd is: allemaal vervangen door nieuwe efficiënte koelkasten, en de oude zijn geheel gerecycled! Groot deel van de kosten kwam uit de het feit dat de energie rekeningen veel lager zijn nu.
Daarbij, tweedehands kleding zaken zijn er overal, en voor veel mensen ook de voornaamste manier van kleden, ter plekke kan je kleding laten repareren en vermaken.
Wat betreft bouwen, het overheidsprogramma concentreert zich vooral op opknappen van oude en verlaten gebouwen . Met name ook om dat daar de netwerken en infrastructuur al ligt. En dat is iets wat hier in Europa nog niet is doorgedrongen: De enorme impact van wegen en infra, die hoger ligt per m2 vloer als het bouwen zelf. Wanneer er weer eens een voorstel is voor slopen en vervangende nieuwbouw, blijft dat steeds buiten beeld, en wordt ook afgeschoven op de gemeenschap, en niet meegeteld in de beoordeling. Terwijl de impact van de bouw daardoor meer dan verdubbelt! In Cuba hebben ze dat al lang door. Gewoon, omdat ze meer op het efficiënt gebruik van grondstoffen gericht zijn, deels noodzakelijkerwijs, als op financieel/commerciële overwegingen.
Uiteraard zijn ze ook bezig met hernieuwbare energie, ze willen van 5% naar 25%, al in 2025. Het grote voordeel daarvan is ook dat bij orkanen de elektriciteit wel kan uitvallen , maar dan alleen lokaal , en ook veel sneller grote delen weer online zijn.
Martirena werkt zelf onder meer aan een cement beton mengsel met veel lagere CO2 emissies, dat lokaal , verspreid over het land geproduceerd kan worden (uit lokale grondstoffen). Dat heeft nu weer een boost gekregen door een overheidsprogramma, oa vanwege het stimuleren van lokale werkgelegenheid. [5].
Corona, Cuba, en Readhead, in ieder geval voorbeelden genoeg van hoe een 1 ton CO2 samenleving eruit zou kunnen zien, door het virus krijgen we daar ineens een veel beter zicht op, en hebben we het begin gezien van wat dat zou kunnen inhouden.
Wanneer we dat zelf daadwerkelijk gaan ervaren, en niet tijdelijk, zoals met Corona, is de vraag die me een paar keer gesteld werd: “Gaan we een echte CO2 lockdown meemaken, en wanneer zou dat kunnen zijn?” Dat is voor een groot deel speculeren natuurlijk, maar ik ga er toch de volgende keer eens een poging aan wagen.
[2] https://rosalindreadhead.wordpress.com/
[3] http://ronaldrovers.nl/stel-een-acute-co2-lockdown-en-dan/
[4] https://www.theguardian.com/world/2020/jun/07/cuba-coronavirus-success-contact-tracing-isolation
