Vroeger was alles beter, denken de oudere generaties. De Jongeren kennen vroeger niet dus denken dat het nu allemaal beter is, dat is de standaard. Het is natuurlijk altijd wat genuanceerder. Laten we het eens omdraaien, de vraag aan een ‘oudere’ mbt die jongere standaard: Wat is er nu wel, anno 2022, en vroeger niet, dat je niet meer zou willen missen ? Zeg 50 jaar geleden. En daarna natuurlijk ook andersom , we zijn immers ouderen… Een kleine bloemlezing, bij weer een nieuw jaar.
Na wat nadenken moet ik toch constateren dat veel van wat vandaag onmisbaar lijkt, we in feite destijds ook al hadden, maar dan eenvoudiger of zonder elektra: documenten schreef je al op een type machine, op hetzelfde toetsenbord als nu nog steeds. Alleen nu elektrisch, de tekst wordt vastgelegd en , dat wel, is hartstikke makkelijk te wijzigen, ipv met al die typpex destijds. (de spellchecker kent het ‘woord’ niet eens …) En neem fototoestellen, heggenscharen , wasmachine, en aanverwanten : bestonden allemaal, alleen niet elektrisch. Ik knip mijn heggen overigens nog steeds met de hand: het scheelt elektriciteit en een bezoek aan het fitness centrum. En Dan is er TV en telefoon, het was er al, ook al elektrisch, zij het in een lompe vorm en niet mobiel. Ik zou nog prima kunnen leven met al de varianten uit die tijd, zowel de niet geëlektrificeerde, als de lompe varianten. Maar dat was de vraag niet…
Wat wel essentieel verandert is, en wat ik in ieder geval onmisbaar vindt, of in ieder geval sterk zou missen, is op de eerste plaats toegang tot informatie, in alle varianten en vormen. Dat is werkelijk een walhalla. Al moet ik toegeven dat het nu neigt naar ‘information overflow’, teveel….
Nog iets wat ik niet meer zou willen missen: open grenzen ! Je kan heel Europa door zonder probleem: Natuurlijk, die grenzen hadden ook hun charme, vooral in Oost-Europa, maar werden op een gegeven moment alleen maar lastig. Nu is het heerlijk dwalen in Europa, en al helemaal met die Euro: ook daarvoor geldt: al die verschillende munten was leuk, maar op zeker moment alleen maar lastig: ik heb nog een la vol van die dingen.
Ik moest hier allemaal aan denken nav een intrigerend draadje op Reddit: In het forum werd de vraag gesteld, wat mis je het meest van vroeger, met name van de minder gangbare dingen. Uiteraard kunnen hier alleen de ouderen op antwoorden…! En de antwoorden waren fascinerend en herkenbaar.
Te beginnen met wat meer algemene zaken als de sears /wehkamp catalogus, het kopen van platen in een winkel, of een film huren in een videowinkel. (voor de jongere oudere )
Iets poëtischer is bijvoorbeeld iemand die schrijft: ‘rsvp mattered” . Inderdaad, er moest veel meer gepland worden, en laten weten of je wel of niet kwam was belangrijk. Plannen maken was sowieso een avontuur, reageerden enkelen: zoals naar de film gaan: eerst een afspraak maken, uitzoeken van filmtijden (waar is de krant van donderdag…) , bustijden (loop even naar de bushalte…) , etc. En dan bellen naar vriendin of ze meeging. En dan kreeg je eerst de ouders aan de lijn….
Een ander schrijft : ik mis de onschuld, het niet weten van een heleboel dingen. Dat is inderdaad iets wat je je vandaag niet meer kan voorstellen: dat iets echt onbekend is. Alhoewel, men probeert zaken wel weer onbekend te maken : door fake news en complot theorieën wordt de werkelijkheid en het nieuws weer ‘niet gekend’.
Anderen vullen aan: met het niet weten , hing samen geduld beoefenen, het wachten op het volgende nieuwsblad of tijdschrift , dat pas een week later komt. En waarnaar je dan ook uitkeek.
Weer een ander mist brieven schrijven. Inderdaad, als ik terug denk, hoeveel brieven heb ik wel niet geschreven? Vooral professioneel. Iedere uitnodiging of vraag ging per brief, en het antwoord koste dan ook weer enkele dagen. Er was wel al telefoon, maar zomaar iemand bellen was veel te informeel. (Dat is toch wel handig nu, met die email en zo….)
Maar de mooiste reactie kwam toch van iemand die schreef hoe ze naar Parijs ging vanuit de VS, om een jaar te gaan studeren, daar aankwam met een paar honderd dollar. En verder niets: geen mobiele telefoon, geen internet, alleen een klein gidsje van Parijs en het adres van een hostel via via gekregen. En niemand kennen, je was 100% op jezelf aangewezen, en moest alles ter plekke uitzoeken, en vooral veel vragen! Mensen aanspreken! Maar het werkte! Je kwam er ook zonder alle moderne middelen.
Niet in de laatste plaats door te liften. Dat was volkomen ingeburgerd. In mijn studententijd liftte ik iedere weekend naar huis en terug. Weer of geen weer. En meestal ging dat rap. Een enkele keer had je pech en stond je uren, maar meestal ging dat snel. Er waren zelfs liftersplaatsen ingericht aan de rand van steden.
Ongekend voor nieuwe generaties tegenwoordig, maar het werkte inderdaad zo. Reizen was een avontuur , letterlijk. Ik herinner me dat we op vakantie 1 per week naar huis belden, Dat was alle contact in die periode. En andersom ook, mijn ouders belden 1 x om te vertellen waar ze zaten. En verder kreeg je misschien nog een ansichtkaart, al waren ze vaker eerder terug van vakantie dan dat de kaart bezorgd was.
Maar zelfs in je eigen omgeving, als je een dag de deur uit was , was je ook een dag onbereikbaar. Privacy was min of meer vanzelfsprekend.
Het was een mooie lijst, die zich opbouwde in die Reddit post. Zelf kon ik ook nog wat zaken toevoegen:
Verveling. Gewoon, niets te doen. beetje rondhangen, kaarten, langs het voetbalveld staan kijken. Of je ging dan maar iets doen, en ontdekte nieuwe dingen, die je anders nooit zou doen. Ik had weer enigszins dat gevoel tijdens de eerste corona lockdown. De zondagse rust feitelijk, is wat ik mis. De Zondag in het Zuiden.
Wat er ook niet meer is en wat ik ook wel mis, als je er bij stil staat: er was geen doorgaand verkeer, of amper: vrijwel alles was lokaal bestemmingsverkeer.
En het belangrijkste misschien nog wel: het destijds niet weten, wat vandaag allemaal wel nodig is, of al onmisbaar lijkt… Als we destijds allemaal geweten hadden wat er nog aankwam…. We waren al redelijk tevreden eigenlijk, flower power, liftend op vakantie en zo, en wilden niet de richting van het kapitalisme en imperialisme op. Als we toen wisten wat we nu weten, wat er nog aankwam, ben benieuwd hoe we daar dan mee om zouden zijn gegaan…
De jongere staat daar niet bij stil, realiseerde ik me laatst: voor hen is vandaag gewoon de standaard, de referentie. Zij hebben weer geen idee wat er de komende 50 jaar op hun afkomt… Alhoewel.. Enig idee hebben we wel, al weten we nu ook nog niet precies hoe dat in de praktijk gaat uitpakken, en ik weet niet of ik dat allemaal wil weten, dus ik mis ook wel weer het ‘niet weten’….
.
Afbeelding home page: Rolling Stones: verandering? Living in a Ghost Town, is een nieuw nummer uitgebracht in 2020… Geweldig nummer, Stones zijn nu op hun hoogtepunt…. Helaas niet in de top 2000….
