Het is allemaal de schuld van schuld….

Tijd voor weer een een nieuwe ‘aflevering’ in de serie ‘ geld’. Ik probeer zaken te ‘begrijpen’ , zo is ook deze aflevering met betrekking tot geld te lezen. Een herontdekt oud onderzoek bracht weer enig licht in de duisternis.

Vrijwel alles vandaag de dag wordt in geld uitgedrukt, en alles wordt ook in geld afgemeten: zelfs energiebesparing of klimaat, welke oplossingen leveren verdienmodellen op, bijvoorbeeld. Dat kan helemaal niet, daar was ik al eerder achter: het verdien model is gebaseerd op het inzetten (uitputten) van energie en materiaal bronnen, dus verdienen aan het voorkomen daarvan, is per definitie onmogelijk. ( en als het wel kon was het probleem al lang opgelost).

Maar de vraag die mij voortdurend bezig houdt is, waar komt dat geld vandaan, wie heeft ooit bedacht dat dat de methode was, en dat geld zelf waarde had? In een eerdere beschouwing [1][2], concludeerde ik dat het in 1600 met de beurs van Berlage fout is gegaan met dat geld, daar werd voor het eerst geld als geld verhandelt werd. En dat is later een heel eigen leven gaan leiden.[3]

Maar waar kwam het vandaan, dat geld, dat was me nog steeds niet helemaal duidelijk.

Onlangs stuitte ik op een goede analyse, welke de begintijd van geld in kaart bracht en onderzocht. Van ene Innes uit 1913.[4] De tijd dat er nog een goud standaard was, tevens de aanleiding voor zijn onderzoek destijds: Hoezo was goud de geld standaard, was zijn centrale vraag ?

Hij constateert dat dat geleidelijk is gegaan: That this commodity [gold-rr] thus becomes a “medium of exchange and measure of value.” , en dat overheden dat zich zijn gaan toe-eigenen , eerst in de middeleeuwen door steden en later als landen, en vervolgens zijn gaan misbruiken door het bijvoorbeeld te devalueren, waardoor mensen in de problemen kwamen. Na een wat verdere analyse van de werking van geld en hoe daar onder economen (ook in zijn tijd) over gedacht wordt, inclusief bijvoorbeeld Adam Smith, stelt hij dan op basis van eigen onderzoek: “that none of the(se) theories rest on a solid basis of historical proof—that in fact they are false”. Omdat al die theorieën goud als geldstandaard als vanzelfsprekend aannemen. “The misunderstanding that has arisen on this subject is due to the difficulty of realizing that the use of money does not necessarily imply the physical presence of a metallic currency, nor even the existence of a metallic standard of value.”

En there is overwhelming evidence that there never was a monetary unit which depended on the value of coin or on a weight of metal”;

En hij begint, in 1913, al goed, met te constateren op basis van zijn onderzoek, dat het hele idee van geld in feite in de historie onbekend was:

The modern practice of selling coins to the public seems to have been quite unknown in old days.”

Het begon allemaal toen :

“The metal was bought by the Mint and the coins were issued by the King in payment of the expenses of the Government, largely I gather from contemporary documents, for the payment of the King’s soldiers.”

Dat vermoedde ik al dat daar een van de verklaringen lag, voor het feit dat een overheid de macht over betaalmiddelen naar zich toe trok , via betalingen aan zijn aanzienlijke legers . Maar dat kan nooit het hele verhaal zijn. Waarom zou de bakker dat stukje ijzer van een soldaat accepteren voor een brood? Dat is weer deels te verklaren omdat diezelfde koning belasting ging heffen, in metalen munten, en dus was het handig als je daar toch wat van te pakken kreeg.

Tot dan, en ook nog steeds parallel aan dat metalen betaalmiddel, bleek veel belangrijker de manier waarop mensen onderling zaken regelden: want uiteraard , de een verricht arbeid, en wil , voor zover hij dat beschikbaar stelt aan derden , daarvoor beloond worden, met arbeid van een ander, op een ander terrein. In eerste instantie gebeurt dat door direct ruilen van diensten en produkten, maar steeds vaker door een soort schuldbekentenissen. Vaak in de vorm van ‘tokens’ die dat symboliseerden. En dat was met afstand de belangrijkste route waarlangs onderlinge waarde geregeld werd. Waarbij haast iedere stad zijn eigen ‘tokens’ had. Die konden allerlei vormen aannemen. Hij beschrijft verschillende tijdsperioden, en in sommige was ook zeker sprak van munten, vaak lokale. Maar: There can be no doubt that all the coins were tokens and that the weight or composition was not regarded as a matter of importance”.

En die systemen functioneerden in alle vrijheid, zonder centrale controle, tot ieders tevredenheid. Dat wil zeggen : there were in common use large quantities of private metal tokens against which the governments made constant war with little success”.

De feitelijke overeenkomst tussen twee personen is dan als volgt te omschrijven: A sale, according to this theory, is not the exchange of a commodity for some intermediate commodity called the “medium of exchange,” but the exchange of a commodity for a credit.”

Dus inderdaad: geld is feitelijk geen “waarde”, maar een vordering, in combinatie met een schuldbekentenis! “The law of debt”. Geld houdt een verplichting in, en dat vormt de basis van niet alleen alle gemeenschappen maar van de hele beschaving, aldus Innes: het principe van debit en credit , van schuld en vordering, die weer uitgewist kunnen worden tov elkaar vormt het echte mechanisme van handel . En debet en credit heeft nooit en te nimmer iets te maken gehad met goud. “ We are so accustomed to our present system of a government monopoly of coinage that we have come to regard it as one of the prime functions of government, and we firmly hold the doctrine that some catastrophe would occur if this monopoly were not maintained. History does not bear out this contention” Het is niet meer of minder dan gewoon een overeenkomst tussen twee mensen.

Zoals ik het samenvat: Veel geld hebben is dus eigenlijk : ik heb veel tokens verzameld. Het is daarmee niet een kwestie van ik ben rijk, maar van jullie zijn allemaal schuldig aan mij…!

Het is nog niet duidelijk waarom en wanneer dan goud zijn intrede deed, en soms geaccepteerd werd. Ik kan mij voorstellen dat het als sieraad in trek is en dat daar de basis van verwarring ligt: Stel dat wanneer men teveel brood heeft als bakker, en van andere noodzakelijke middelen al voorzien is ( bier , vlees etc) via anderen, dus een surplus heeft aan brood, dan kan goud interessant zijn te accepteren als betaling, voor een sieraad voor de echtgenote bijvoorbeeld. Dus slechts versierende waarde. Geen fysieke. De waarde zou dan zijn de arbeid die in het goud delven is gestoken als vergelijk van de arbeid gestoken in het brood, Het is een arbeidsuitwisseling, maar geen basis functionele waarde. En hoe meer men (over-) produceert in feitelijke waarde , brood vlees, bier, hoe meer resteert voor versierende waarde, goud, of andere niet materiële zaken. Ik kan me voorstellen dat zo goud een zekere status kreeg, later uitgebuit door ‘overheden’. Maar dat terzijde, dit is vrij filosoferen en vereist nog wat verder zoeken naar de redenen. Terug naar de schuldbekentenis:

Innes: It is by selling, I repeat, and by selling alone—whether it be by the sale of property or the sale of the use of our talents or of our land—that we acquire the credits by which we liberate ourselves from debt.”

Money, then, is credit and nothing but credit. A’s money is B’s debt to him, and when B pays his debt, A’s money disappears. This is the whole theory of money”.

Dat is alles…!

En een bank is in principe slechts een bemiddelaar en boekhouder van debets en credits. Dat wil zeggen, tot ze zelf geld gingen ‘maken: ze gaven nieuw geld uit, leningen, op basis van wat ze in kas hadden (als bemiddelaar) , meer dan wat er tegenover stond, maar omdat nooit iedereen tegelijk zijn geld kwam opeisen, kwamen ze ermee weg, daarmee meer geld in de samenleving pompend, en een samenleving van schulden creërend. Schulden, niet aan feitelijke fysieke waarde, maar papieren schulden. Omdat in stand te houden kon en kan alleen maar door steeds meer schulden te creëren: als een pyramide spel.

Dan komt hij toch alsnog op de rol van goud, en de overheid: The governments of the world have, in fact, conspired together to make a corner in gold and to hold it up at a prohibitive price, to the great profit of the mine owners and the loss of the rest of mankind “.Aldus constateert Innes na uitgebreid onderzoek naar betaalsystemen inde historie, in de tijd dat goud de standaard was, en de rest van de economen het systeem al had aanvaard, en zich niet afvroegen waar dat vandaan kwam..

Ergens zijn al die mensen en economen dus gaan geloven dat goud de enige standaard was, en dat de overheid hiervoor het mandaat heeft. Terwijl dat dus onzin is. Die gouden standaard hebben we overigens alweer enige decennia achter ons. Inmiddels is het geld helemaal nergens meer op gebaseerd….

Door het willekeurig bijdrukken van geld worden wij in feite tot slaven gemaakt: immers dat geld vertegenwoordigt in principe vorderingen, en creëert daarmee dus schuld van de rest aan hen die dat geld bezitten (eerst goud, later papier) of aan hen die imaginaire schuld creëren, zoals boven beschreven*. En hoe meer geld een overheid bijvoorbeeld heeft of in roulatie brengt, hoe meer schuld de maatschappij in feite aan die overheid heeft…. Het vertegenwoordigt geen eigen waarde, wat wij wel geneigd zijn te denken (en geacht worden te denken) , maar vertegenwoordigt schuld en vordering, en door die te vereffenen, krijgen anderen weer schuld aan ons, wanneer wij dat geld in bezit hebben. Zo jagen we elkaar dus op de kast door voortdurend artificieel gecreëerde schulden in te lossen, ingelost door meer energie en materiaal en arbeid via diensten en produkten in te zetten voor iets dat helemaal geen schuld was. Door ons daardoor te laten opjutten om groei te creëren, voor schuld die er niet was, maar door die in te lossen echte groei van schuld te creëren, maar dan schuld aan het energie en grondstoffen systeem.

Aha. Geen wonder dus dat wij alles over-exploiteren…. Door vorderingen en daarmee schuld uit het niets te creëren, die dan ergens mee ingelost moeten worden …

Langzaam aan begin ik enigszins te begrijpen hoe het feitelijk in elkaar zit, en hoe we door de eeuwen heen steeds meer voor de gek zijn gehouden. En werd dat schuld en vordering systeem eerst nog gekaapt door overheden door goud agressief te “marketen’ als ‘wettig’ betaalmiddel, zodat het leek of het een fysieke waarde had ( maar slechts gouddelvers en overheden in het zadel hielp) later dus, maar dat had Innes nog geen weet van, werd het zelfs vervangen door papier: In feite liepen de schulden en het imaginaire in omloop zijnde geld zo hoog op dat daar niet eens meer genoeg goud voor viel te verzamelen.

Geld is dus van oorsprong een vorm van schuldbekentenis tov iemand die echte waarde geleverd heeft: arbeid, land opbrengst, etc. En daar ook iets voor terug wil, in vorm van arbeid of land opbrengst, al hoeft dat niet van dezelfde te zijn. Door geld volkomen lost te koppelen van feitelijke prestaties en een papieren exercitie te maken, creëer je feitelijk een klimaat van schuld en bedrog onder de bevolking, en uiteindelijke dus ook, via schuld in energie en grondstoffen, klimaat verandering, maar dan echte fysieke klimaatverandering. De enig uitweg is dus terug naar het systeem van ‘tokens’: onderlinge schuld en vordering op basis van fysieke nuttige produktie op gemeenschappelijk bezit, zoals land**, waarvan dan een klein surplus naar een overheid kan gaan om noodzakelijke geachte gemeenschappelijke voorzieningen te kunnen faciliteren , met een fysieke tegenprestatie vanuit dat surplus.

Its all about credit and debt, money is just a concept. Just as noone has ever seen an ounce, or a foot or an hour”, zoals hij in een tweede artikel zou uitwerken: The credit theory of money. [4b] Ik hou het meer op: ‘De schuldcreatie-theorie van geld’ .

Zo ongeveer…. Ik probeer slechts te begrijpen… Aanvullingen of opmerkingen welkom.

.

.

PS: iedereen een basis loon geven is een idee waar ik in principe wel achter sta. Maar niet dus als dat met hetzelfde geld systeem gebeurt: Wat je dan in feite doet is iedereen gratis vorderingen op de rest geven…. Ongeacht of daar wel ruimte voor is, om het systeem daarmee verder uit te putten.

Terwijl., het in het belang van die gemeenschap is, ervoor te moeten zorgen dat ze de hulpmiddelen niet uitput… Een basisloon zou dus in natura kunnen, als deel van de feitelijke fysieke opbrengst, of als ‘vordering’, maar gebaseerd op die opbrengst.

*vroeger was dat dus reële schuld: er was een inspanning geleverd , en je stond bij iemand in het krijt. Voor werkelijk productie. Nu ga je naar de bank en krijgt geld, dat wil zeggen, die creëert geld uit het niets, en jij hebt hebt schuld, zonder dat er iets tegenover staat. Dus daarmee ga je dan pas echt schuld creëren, maar dan fysiek: op grondstof en energie gebied: bouwen bijvoorbeeld, zodat er iets tegenover staat, tegenover dat uit het niets gecreëerde geld. Maar die grondstoffen en energie waren er eigenlijk niet. Tenminste, dat weet je niet, of dat wel kon, die zijn immers niet gewaardeerd in het systeem. Inmiddels weten we dat het niet kon, dat we met zijn alle met teveel geld schulden aan het inlossen zijn door grondstof schulden te creëren. Om ons daarmee zelf in de vingers te snijden.

** Het mooie is, dat vordering en schuld pas ontstaat doordat iemand iets presteert of produceert, en meer dan ie zelf nodig heeft. Of omdat hij iets kan wat een ander niet kan. Maar is dus persoonsgebonden. Ofwel altijd “arbeids” gebonden. Omdat mensen moeten eten en materialen nodig hebben, komt dan land om de hoek kijken, als een manier om iets te presteren of te produceren. Land, zoals ik al eerder analyseerde, is het echte kapitaal, Het is ook het ideale hulpmiddel, om Nut te creëren, voor diegenen die er arbeid in wil steken. Waarmee niet gezegd is dat diegene ook eigenaar moet zijn, of ergens in dienst moet zijn: het land is gewoon van niemand, ofwel van iedereen. Dus iedereen moet in principe de kans krijgen om iets te presteren of te produceren, teneinde dat de gemeenschap in voedsel en materiaal kan worden voorzien, en dat via direct ruilen of via tokens, vorderingen en schuld, de zaken vereffend worden. Maar die vorderingen en schulden zijn dan direct gerelateerd aan wat de arbeid en/of het land opbrengen. Met behulp van natuurlijke randvoorwaarden uiteraard (als lokaal klimaat en zonnestraling en kwaliteit land). Maar verder niks. Technische Hulpmiddelen, zijn geen ‘kapitaal’ goederen maar niets anders dan hulpmiddelen die de inzet van arbeid lichter maken. ??? En dus of meer vrije tijd opleveren, of de gemeenschap doen groeien. Mits de arbeid en materialen (landproductie) gestoken in het vervaardigen van die hulpmiddelen opweegt tegen de arbeids en materiaal winst door het gebruik ervan.

Overigens , als land gemeenschappelijk bezit is, gaat dat goed. Maar ook Innes verwijst al naar meerwaarde gecreëerd op basis van eigendom. Maar waar kwam dat eigendom vandaan…? Hoezo bezat de een land en de ander niet, op basis waarvan hij meerwaarde kon creëren? Daar moet ik ook eens induiken….

 

[1] http://ronaldrovers.nl/people-depleting-planet-making-profit/

[2] http://ronaldrovers.nl/de-groei-mythe-een-pyramide-spel/

[3] http://ronaldrovers.nl/met-geld-smijten/

[4] From The Banking Law Journal, May 1913, pages 377-408, What is Money? By A. Mitchell Innes , https://www.newmoneyhub.com/www/money/mitchell-innes/what-is-money.html

[4b] https://www.community-exchange.org/docs/what%20is%20money.htm and

https://www.community-exchange.org/docs/The%20Credit%20Theoriy%20of%20Money.htm

ronald rovers