Dit stuk kreeg heel wat kritiek op linkedin. Terecht, het was te kort door de bocht, en niet helemaal doordacht. Excuus daarvoor, is niet helemaal mijn stijl. Maar door de discussie werden wel een aantal zaken helder, ook voor mij. Ik wil overigens niemand uit de wind houden, en hang ook niet aan salderen. Ik had het wat beter moeten uitdrukken.
Ik realiseer me nu dat mijn voornaamste punt is dat je niet 1 op 1 de panelen bezittende huishoudens kan koppelen aan de niet panelen bezittende huishoudens, en dat dan dus als steeds weer gehoorde argument te gebruiken om er vanaf te komen, omdat de ‘armen’ dan betalen aan de ‘rijken’. En zo polariseren in de maatschappij. Die kosten structuur ligt veel complexer. Dat is mijn voornaamste ergernis.
Van mij mag je salderen afschaffen, maar dan om redenen van beheersing van totale energie/elektriciteitssysteem. En dan ook de hele kosten en baten structuur daarin meeneemt, die op wel meer punten niet deugt.
(Dat staat los van het feit dat ik het er sowieso mee eens ben dat als er veel te veel is, er niemand aan zou moeten verdienen, ook niet panelenbezitters)
het orospronkelijke stuk:
Het is een rare discussie, over het feit dat deel van de mensen zonnepanelen hebben ( de ‘rijken…’) en ander deel zonder panelen (de armen…’) daarvoor betalen.
Waar is dat op gebaseerd? Op het feit dat als er teveel zon is, huishoudens hun teveel aan zonne-energie kunnen terug leveren, en daarvoor betaald krijgen. Als gevolg daarvan zouden de prijzen voor energie omhoog gaan, en dus zouden mensen zonder panelen daarvoor een hogere prijs betalen zonder zelf voordelen te hebben van die panelen.
Welnu, dat is natuurlijk onzin. Op het moment dat gezinnen teveel energie hebben en terug leveren, is dat maar een fractie van het elektriciteitsgebruik op dat moment. (Nederland bungelt nog steeds onderaan, net boven Luxemburg en Malta, als het gaat om duurzaam aandeel) En de energie die ze terug leveren kan wel degelijk elders worden gebruikt, en wordt ook gebruikt.
Er is namelijk nog steeds meer vraag naar elektriciteit dan (hernieuwbare) levering. Echter dan moeten de energiemaatschappijen ingrijpen, en centrales afschakelen, of bedrijven afschakelen. Maar het wordt geframed of we dan teveel energie hebben en de gezinnen zonder panelen daarvoor moeten opdraaien. Dat is onzin dus, op het moment dat huishoudens produceren moet die energie gewoon gebruikt worden, en moet ervoor betaald worden, en moet er fossiel worden afgeschaald. Zo simpel is dat. Of draai het om: fossiel moet op dat moment gaan betalen, als het niet afgeschakeld kan worden, want hernieuwbaar heeft de voorkeur!
Het frame klopt gewoon niet, Dat het in de praktijk wat ingewikkelder zit, met aan en afschakelen en zo, is niet het probleem van de huishoudens, die doen hun best met leveren. Om het dan af te schuiven op de producenten van hernieuwbare energie is flauwekul. (zie bijv. de huishoud-panelen als een groot commercieel productiebedrijf).
Je kan ook gewoon redeneren, maak het verplicht dat iedereen panelen op zijn dak krijgt, en er van profiteert, ipv de degenen die ze wel hebben te straffen. We willen toch zo snel mogelijk een transitie?
Maar hoe zit dat dan bijvoorbeeld met windturbines? Die eigenaren krijgen af en toe betaald om ze stil te zetten, als er zogenaamd weer eens teveel wordt geproduceerd. Dat drijft de prijs van energie op, zowel voor arm als rijk. Ook dat moet je dan afschaffen: Gewoon stil zetten die molens, en je krijgt niks. Maar dan breekt de pleuris uit, want overal moet aan verdiend worden in het bedrijfsleven. Zelfs het sluiten van vervuilende centrales, ( of vervuilende landbouwbedrijven) levert geld op. Wij moeten als belastingbetalers bloeden, om ons land weer leefbaar te maken, om gezondheid terug te kopen van het kapitalistisch model. Maar ik dwaal af.
Ik wil dus best wel afzien van terugleveren, maar wel ook betaald krijgen om mijn zonnepanelen af te schakelen. Dat is pas een gelijk speelveld.
noot: er is nogal wat discussie over dit verhaal , dat ik ook op linkedin zette…Wat precies de bedoeling was…. Een uodate daarover later, maar volg het alvast hier:
https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:7106217140063465473/
PS1: afbeelding: #grafiekvandedag: Martien Visser
reacties (oa.)
1
Je haalt een paar zaken door elkaar, vrees ik, Ronald Rovers.
Allereerst: De productie van de ‘saldeer-PV’ is tijdens de zonpiekuren niet ‘een fractie van het elektriciteitsgebruik’, maar benadert soms het totale nationale momentane elektriciteitsverbruik. Er staat in Nederland 19 GW zonopwek. In de zomer wordt er soms minder dan 10 GW afgenomen op het landelijke net. Als export, omzetting, opslag niet voldoende lukt, MOET er afgeschakeld worden. Vrijwel iedereen die dat kan (windmolens, WKKs, fossiele centrales, zonneparken) zal dus géén productie plannen als hij dat overschot (en dus de lage of negatieve prijzen die daarmee gepaard gaan) een dag vooruit ziet aankomen. Vrijwel iedereen schakelt dan af, maar zeker niet de huishoudens met PV. Want die blijven gewoon zo’n 40 cent per kWh ontvangen dankzij het salderen.
En dat is niet een fractie van het stroomverbruik. Dat is op dat moment het merendeel van het stroomverbruik.
Je hebt gelijk dat er steeds meer vraag komt naar elektriciteit, maar vooralsnog niet als de zon schijnt. Vooral als het donker is, in de winter en op maandagochtend vroeg bijvoorbeeld.
RR: ad 1 Mee eens, er zijn momenten dat er afgeschakeld moet worden. En mee eens dat ook dan huishoudens op dat specifieke moment 0-vergoeding zouden moeten krijgen(of afschakelen) . Maar dat is iets anders als saldering afschaffen, dat is aanpassen.
2
Wind- en zonneparkeigenaren krijgen soms een (hele hoge) vergoeding voor afschakelen, maar even vaak een (soms hele hoge) vergoeding voor opschakelen. Dat zit zo:
Als je aan ziet komen dat er morgen tussen 11 en 16 uur negatieve prijzen zijn, dan bied je voor die uren natuurlijk geen stroom aan. Dan zorg je dat je wind- of zonnepark afgeschakeld is.
Maar als de volgende dag blijkt dat er plotsklaps enorme wolken overkomen of de wind onverwacht stilvalt dan kan er zomaar ineens een paar uur stroom tekort zijn. Dan kan het lonen om alsnog je windmolen in de wind te draaien en je zonnepark aan te zetten. Of omgekeerd: als jij je windstroom voor morgen al verkocht hebt, maar het wordt onverwacht enorm zonnig, dan ontstaat er in die zonnige uren een overschot en kan je geld verdienen door je windpark uit de wind te kruien en zo de landelijke balans te herstellen.
Je begrijpt, dat gebeurt niet elke dag en is inherent onvoorspelbaar. M.a.w. het is een hele risicovolle en hoog-competitieve business: ook WKK’s, batterij-exploitanten en fabrieken met flexibel vermogen opereren op deze intraday onbalansmarkt.
RR: ad 2 : Begrijp ik, en begrijpelijk. En dat is prima op de commerciële markt. Maar dan zou je de door huishoudens geproduceerde energie altijd als een basislast moeten beschouwen, en vanaf daar commercieel gaan handelen, toch? ( met de restrictie als onder 1)
3
Tot slot kan het nog zo zijn een wind- of zonnepark een afspraak heeft met de netbeheerder om (op verzoek dag vooruit of tijdens afgesproken tijdsvensters) een aantal uren per jaar af of terug te schakelen tijdens piekmomenten met heel veel ‘lokaal stroomaanbod’. Daar wordt een redelijke (maar zeker niet superhoge) vergoeding voor betaald.
Al met al staan de rentabiliteit van grote wind- en zonneparken door al dat af- en terugschakelen best wel onder druk. Ook omdat er gedurende aaneengelsoten uren met negatieve prijzen sowieso geen subsidie wordt uitgekeerd en ook niet tijdens uren dat de stroomprijs hoog genoeg is.
Huishoudens (en andere kleinverbruikers) met PV hebben geen last van de soms enorm lage waarde van zonnestroom op de stroommarkt. Die ontvangen dankzij het salderen per teruggeleverde kWh gewoon altijd de gecontracteerde stroomprijs inclusief belastingen. Tegenwoordig vaak wel 40 cent/kWh.
RR ad 3 Klopt, maar zie onder 1 en 2. En: mijn punt is op de eerste plaats dat je huishoudens niet los moet zien van systeem en tegen elkaar uitspelen, als de een financiert de ander. ( die met panelen ( rijk) en die zonder panelen ( arm). Dat is foute framing.
plus 4
RR: maar in feite zijn financiële vergoedingen en energiebalansen twee verschillende dingen. Wat betreft energiebalans: dat moet dan of anders geregeld worden of anders afgesproken er is dan nog steeds meer energievraag ( ipv alleen elektriciteitsvraag) dus daar zal je een ombuiging of omzetting moeten realiseren. Of het aanbod naar afnemers veranderen: elektriciteit goedkoop ( negatief) omdat er teveel is, maar dan ook op dat moment alle andere energie en brandstoffen tegelijk laten stijgen in prijs! Alleen via elektriciteit commercieel spelen is contraproductief.
Plus 5:
RR: en je weet, ik ben voor drastische afname energievraag ipv veel technologie en grondstoffen inzetten. Technologieën die slechts dankzij fossiel geproduceerd kunnen worden ( morgen stoppen we met fossiel, wat eigenlijk zou moeten, en dan?). Nog afgezien van de uitputting van grondstoffen. Exergetische verliezen en vervuiling zijn enorm.
Ik ben daarom voor extreme reductie, en leven met de energie die er is, dus in de winter als er weinig energie is moet je niet het comfort cq energie willen hebben van voor-, najaar of zomer.
Voor ene huishouden: Je trekt je maar terug in 1 (!) beperkt verwarmde ruimte. Bijvoorbeeld. En dat zou heel veel oplossen. En werkt thuis ipv ww verkeer.
Het effect van afschaffen saldering kan dan ook in dat opzicht contra productief zijn: afschaffen salderen, dan gaat iedereen elektrische auto kopen, en airco;s installeren en batterijen, en wat dies meer zij . De energie is toch gratis. Maar de impact op grondstoffen waarvan de kringlopen niet gesloten zijn is enorm, en in feite ons grootste probleem.
( en ik zie reacties al voor me wat betreft elektrische auto’s: we moeten geen nieuwe bouwen, maar oude (tzt) ombouwen.
