Afgelopen maand publiceerde de OECD haar rapport met de laatste cijfers over de materiaal consumptie wereldwijd . [1] Op dit moment is dat 79 GigaTon aan materialen per jaar, en we gaan naar 167 Gt (!) materiaal in 2060. Per jaar dus . Daarin zit een verdubbeling van biomassa inzet, en zelfs nog groter voor metalen, van 8 Gt naar 20 Gt.. En ja, er komen meer mensen bij , maar dan nog gaat het gebruik per persoon van ca 30 kg ( per dag!) naar 45 kg per dag per persoon…. En die cijfers zijn inclusief de te behalen voordelen via technologie verbetering (incl recycling) en evt. verschuiving naar meer diensten ipv producten. Anders zou het totaal 283 Gt zijn. En we moeten nog maar zien dat dat lukt, met die technologie en diensten. Bovendien, dat is het globaal gemiddelde. Hier in West Europa liggen die cijfers per persoon nog eens veel hoger.
Het zal niet verbazen dat de grootste aandeel in de groei globaal komt van bouwactiviteiten, de komende decennia gaan we nog evenveel steden bouwen als er in totaal al zijn….
Grootste aandeel overigens van die bouwactiviteiten zit weer in zand en gravel. Zand , een schaars goed, waarvoor nu al een maffia actief is in vele delen van de wereld. [2] De consumptie van hout voor de bouw verdrievoudigt en koper, een van de metalen met de hoogste impact en hard nodig voor de energietransitie, gaat verdubbelen. Dat betekent, met teruglopende erts verzadiging een verdrie- of verviervoudiging van de te investeren energie per schone kg koper. Om er maar een paar voorbeelden uit te lichten. Overigens, er zingt vaak een cijfer rond over de globale CO2 emissies van beton, de OECD komt in dit rapport to 9% van alle CO2 emissies, alleen al van beton.
Behalve autonome groei zit er ook een groot aandeel van die materiaaltoename in de energietransitie, zoals tienduizenden windturbines, a 1 miljoen kilo per stuk ( 2MW land turbine)[3]
We kunnen dat natuurlijk omrekenen naar wat diverse functies of apparaten in ons huishouden kosten. Zoals ik in de windmolen index uitrekende, [4] om onze wasdrogers van hernieuwbare energie te voorzien hebben we er alleen al 500 nodig ( bij 100% penetratie) , ofwel 0,5 Gton aan materiaal.
Dat is nog afgezien van de drogers zelf. En als we die willen vervangen door meer energie efficiënte drogers, levert dat ook weer een toename in materiaalgebruik op.
Hetzelfde met elektrische auto’s: die stuwen de hoeveelheid nieuw materiaal op tot grote hoogten: Allemaal een nieuwe auto ( nu rijden er ca 1 miljard) , plus 2 miljard extra voor de uitbreiding voor mensen die voor het eerst een auto kunnen kopen. En dan nog de windparken en zonnepanelen om dat te voeden , via een geheel nieuwe laad infrastructuur. Enorme batterijen per auto, plus 100.000-den laadpalen. Want we willen wel overal en altijd kunnen ’tanken’. Beetje plannen is te veel gevraagd. Ik kan me nog herinneren dat mijn ouders altijd met een reservetankje benzine rondreden, want je weet maar nooit. En we hebben het ook wel eens nodig gehad. (waarom hebben elektrische auto’s geen reserve batterij, waarmee je zeg nog 5 km kan rijden als je stil valt? Wat overigens natuurlijk weer meer materiaal vergt…)
En zoals uit een eerdere verkenning bleek: Alle woningen compleet renoveren , kost meer materiaal, en daarmee impact, dan we ons onder het 1,5 graden scenario aan CO2 emissies kunnen permitteren. [5]
Al die energie gedreven veranderingen verschuiven het probleem naar immens materiaalgebruik. En dan voorlopig ook nog eens naar enorme emissies van die materiaalproductie.
Het is hetzelfde effect als we eerder ook al bij energie gezien hebben: de overgang van honderdduizenden paarden (krachten) naar fossiel in de industriële revolutie, vergde ook een compleet nieuwe infrastructuur en bijbehorende producten: Vaclav Smil schreef een gedetailleerd overzicht van onze energie inzet door de eeuwen heen [6] Bovendien nog eens niet alleen vervangende producten, maar ook vele nieuw producten die daarvoor niet bestonden. Dat gaan we nu ook weer meemaken.
De Conclusie is overigens niet dat we die energietransitie niet moeten maken, maar dat het enige dat telt is minder gebruik, van energie (in het algemeen, dus niet alleen fossiel!) en materialen samen, en dus ook minder produkten. Van alles.
Nawoord.
Zoals terecht opgemerkt in een reactie van Han Schnijders op dit artikel, dit betreft het directe gebruik. In de mijn bouw wordt een veelvoud aan materialen verzet, om aan de grondstoffen te geraken, die vaak als afval in vele vormen in de achtergond verdwijnen. ( Ook wel Ruck Sack genoemd) De mensheid verzet in het algemeen al meer materiaal als de aardse systemen, vulkanen tectoniek en erosie, bij elkaar. En met de ertsen die steeds minder metalen bevatten, groeit dat ‘nutteloze’ aandeel grondstoffen enorm . De ecologie en landschappen worden daarmee zwaar aangetast.
1 OECD Global Material Resources Outlook to 2060, febr 2019
http://www.oecd.org/environment/global-material-resources-outlook-to-2060-9789264307452-en.htm
2 The World in a Grain: The Story of Sand and How It Transformed Civilization, 2018, Vince Beiser, Penguin.
3 Chaouki Ghenai (2012). Life Cycle Analysis of Wind Turbine, Sustainable Development – Energy, Engineering and Technologies – Manufacturing and Environment, Prof. Chaouki Ghenai (Ed.), ISBN: 978-953-51-0165-9,
InTech, Available from: http://www.intechopen.com/books/sustainable-development-energy-engineering-and-technologies-manufacturing-and-environment/life-cycle-analysis-of-wind-turbine-
4 http://ronaldrovers.nl/de-windmolen-index/
5 http://www.buildingscarbonbudget.org/ chapter 3.1
6 Vaclav Smil, Energy and Civilization: A History, ,2018, MIT press, isbn 0262035774.
