Grensoverschrijdend gedrag zien we overal. Zo ging het afgelopen keer over projectontwikkeling, Maar tussen architect en opdrachtgever gaat het net zo, bleek maar weer eens toen ik een tijd geleden bij een presentatie over een nieuwe woning was,. Die was symptomatisch voor hoe wij met goede bedoelingen volledig de mist in gaan.
Opdrachtgever en architect waren nogal ingenomen met het volgens hen duurzame resultaat. De opdrachtgever woonde geweldig, vertelde over technologie als de oplossing voor vele problemen, en over passanten die kiekjes van zijn woning maakten. De architect liet niet na te benadrukken dat mooi ook belangrijk was, dat architectuur een kunstvorm was, en vergeleek zijn werk met beroemde architecten, maar dan een verbeterde versie. En de zaal knikte genoegzaam mee.
Terwijl notabene alles begonnen was met het Club van Rome rapport, zoals ook nog eens aan het begin van de presentatie werd herhaald. En men had een hoge duurzaamheid nagestreefd.
Maar dat alles had dus een huis opgeleverd voor 2 personen van 400 m2 (ong. 4x het gemiddelde in Nederland!), in een enorme berg van beton en staal en vol met techniek. Cijfers over CO2 of embodied energy of materiaalgebruik per m2 waren niet voorhanden. Dat was ook niet belangrijk, want over iedere detail was nagedacht dus beter kon toch niet. Zo ongeveer dan toch.
Kijk de bedoelingen zijn goed, daar twijfel ik niet aan. Maar nog steeds prevaleert een mooi huis, en allerlei comfort, boven milieugrenzen. En dan vlieg je gierend uit de bocht als je niet van te voren limieten stelt aan hoeveelheid en soort materiaal en indirect aan m2’s en energie. Dat je vervolgens met allerlei wollige taal probeert te verdedigen. Tuurlijk, gedurende het proces veranderen zaken en moeten beslissingen genomen worden. Maar als dan iets niet op een duurzame/volhoudbare manier blijkt te kunnen, dan wordt niet besloten het dan niet te doen, maar dan toch maar op de ouderwetse manier. Zo was de beneden verdieping half ondergronds, ooit bedoeld in stampleem. Dat bleek toch lastig en geen garanties en zo, dan moest het toch maar in beton. Nee, de juiste beslissing was geweest het dan maar niet te bouwen en het huis geheel bovengronds te houden, desnoods op paar palen.
Tot overmaat van ramp ligt er ook nog een enorme betonnen bak voor een zwembad naast de villa. Dat had ook een natuurlijke zwemvijver kunnen zijn. Ik bedoel maar. Cijfers zijn dus niet voorhanden, maar ik schat dat de impact van het geheel enorm is, ver boven het gemiddelde wat per persoon wellicht nog mogelijk of zelfs acceptabel zou zijn. En de trend van de club van Rome is eerder bevestigd dan gekeerd.
Architectuur en comfort hebben het weer gewonnen van klimaat en natuur en milieu. Het beeld en het gevoel overheerst over feiten en cijfers, over de fysische werkelijkheid. En de argeloze en onwetende toehoorder vindt het prachtig, en de passant stapt van de fiets en maakt een foto. Want zo zijn we opgevoed met architectuur die geen grenzen kent. En zo modderen we voort, als we niet harde grenzen stellen aan wat wel nog kan en wat niet meer kan. En dus weer binnen de juiste systeem grenzen geëvalueerd. Niet (alleen) die van het gebouw, maar ook wat betreft alle effecten en input van buiten de eigen perceelgrenzen.
