Zo rond 1400, 1500, is het begonnen: We kwamen tekort in Europa, en gingen het elders halen: Eerst Columbus, daarna alle Europese zee varende staten. Het moderme kolonialisme was geboren. We veroverden of bezetten landen, en scheepten eerst kruiden, en allengs alles wat er lokaal geproduceerd werd in , richting de thuislanden. Toen we zoveel land hadden bezet, dat we het zelf niet meer konden bewerken, kwamen we erachter dat we dat ook helemaal niet hoefden. Het was veel gemakkelijker ook de mensen zelf te koloniseren, voor land dat nog niet gebruikt werd: de slaven handel was geboren, ook wel de eerste grote energiecrisis genoemd. [1] Een slaaf bracht meer aan voedsel op dan ie kostte. Veel meer zelfs. De EROI , energy return on investment, was hoog, zogezegd. Een continue stroom van produkten was verzekerd. Duurzaam getransporteerd, met zeilschepen toen nog. Het kostte de meeste landen wel hun bossen, een grote kaalslag vond plaats, maar dat was voor later zorg. Snel volgden de ruwe grondstoffen en in de 19e eeuw kwam de volgende ronde: fossiele brandstoffen, toen nog olie en kolen. En vooral olie moest geïmporteerd worden in Europa. Dus gingen wij ons bemoeien met de producenten, en tot op vandaag is er een parallel te trekken tussen waar de olie te vinden is en waar het vaak “onrustig’’ is.
Inmiddels zijn we in de 21 ste eeuw aangeland, en is de bevolkingsomvang overal ter wereld gegroeid, en zijn geen lege plekjes op aarde meer te vinden. us grondstoffen plunderen lukt niet meer, slavenhandel ook niet meer, tenminste beiden niet in de directe vorm.
Hier en daar wordt nog een poging gedaan om met kraaltjes en spiegeltjes wat te ruilen Wij halen produkten uit China, verwijten hen dat ze nu teveel CO2 uitstoten, en zij halen het uit Afrika en Zuid Amerika, op de moderne manier: ruilen: een mij concessie tegen tegen een spoorlijn bijvoorbeeld. De moderne variant van plunderen.
Ons gedrag heeft er echter voor gezorgd dat we de zaak goed naar de filistijnen geholpen hebben, de puinhopen zijn over de hele aarde te vinden, en nu willen we redden wat er te redden valt. Het moet duurzaam en 100% met hernieuwbare energie, want oh, oh, het zou hier wel eens te warm kunnen worden. Zo warm als ze het in de voormalige koloniën hadden, en dat is weer iets teveel van het goede.
Dus moeten we een beroep gaan doen op weer geheel andere bronnen, en waar halen we die nu weer vandaan: Bovendien, we willen wel houden wat we hebben, tenminste de 1% superrijken die net zoveel bezitten als die 99% anderen. [2] En dan zijn er nog 20 a 30 % die wat minder rijk zijn, maar een zodanig groot aandeel in bronnen en klimaat consumptie hebben, om het te willen verdedigen.
Die ander 70-80 procent die zit daar meestal ver onder en zou wel willen verbeteren, maar zit in de tang. En die tang wordt aangedraaid: Want om die top 20/30% hun welvaart te laten behouden moeten ze wel een enorme omslag maken: honderdduizenden windmolens bouwen, miljoenen m2 zonne cellen, allemaal een eigen elektrische auto, en ga zo maar door: Hoe ga je dat regelen? Voorlopig niet met hernieuwbare grondstoffen geproduceerd met hernieuwbare energie, maar met het opvoeren van de staal en beton productie voor het bouwen van die windmolens. En aluminium voor zonnecellen. etc. Je zou denken, ze hebben ervan geleerd, ze gaan hernieuwbare grondstoffen gebruiken, dat kan, maar nee. Dat is dan beneden hun stand, dat wil zeggen, dat heeft de industrie ons doen geloven, met lobbyen en reclame. Maar dat staal, aluminium, cement beton, en sowieso al die veranderingen , vergen enorme hoeveelheden CO2. De cement industrie wordt zelfs vrijgesteld van CO2 emissie rechten kopen tot 2030,[3] en de aluminium industrie, ocharm, krijgt overal korting op de energieprijs, want anders is het niet te doen.
Nu hebben we zojuist afspraken gemaakt in Parijs, om onder de 2 liefst 1,5 graad te blijven, en je zou zeggen, wij hebben ons CO2 deel al meer dan gehad, en dan is er vrijwel geen CO2 meer te emitteren. En dat wat er nog is , zou voor de 60/70 pct zijn, die nog vrijwel niets bezitten en vrijwel geen CO2 verleden hebben. Die alleen maar zijn uitgebuit, toch? Al die ontwikkelende landen mogen het restant gebruiken om zich enigszins naar ons toe te werken. Zou je denken. In ieder geval een fair share.
Maar dat gaat niet natuurlijk, die CO2 is hard nodig om onze welvaart in stand te houden, om te bouwen zodat we door kunnen met zwelgen in luxe. En liefst nog meer, comfortabele, gezonder, en zo meer. Hier in Nederland is nu zelfs sprake van woningen uitbreiden omdat er anders niet genoeg zonnepanelen op het dak kunnen, om al die welvaart in stand te houden. ( sic, [4])
En daarmee zijn we bij de derde (of: weer een) kolonisatie golf: het koolstof kolonialisme: Want wat wij hier in het westen doen, de 20/30 pct rijkste, is ons weer een onevenredig aandeel CO2 toe-eigenen, zeg maar plunderen van de CO2 budgetten van de armen, om hier de levensstandaard overeind te houden. [5] Want inleveren ho maar: Als onze economie niet overeind blijft gaat de hele wereld naar de kloten! Welke wereld? Precies die van ons, niet die van die andere 60- 70 %, die kunnen daar mee omgaan, dat wil zeggen, wij hebben ze gedwongen te leren met weinig om te gaan. En nu gebeurt het dus weer: die twee graden is een farce, nu al, [6] , en nog gaan we door, om ons systeem om te bouwen. Schandalig is het. Want de effecten van klimaatverandering zeker als die voorbij de 2 graden gaat, zullen vooral weer in die armere landen vallen.. Niet bij ons. En voor zover ze bij ons optreden, wordt er weer mega geïnvesteerd: het is een kans, zeggen ze hier in Nederland. En we noemen het een ‘kenniseconomie’ die we voor veel geld weer exporteren. Zodat met onze kennis , de problemen elders in de productie worden gecreëerd. Bovendien verdienen we aan het oplossen van problemen die we eerst zelf hebben gecreëerd. Maar goed dat is een aloude tactiek die perfect beschreven is door Naomi Klein in de ‘ de shock doctrine’. En door Varoufakis in zijn boek de minotaur. [7,8]
Zoals het nu gaat is ook die 2 graden een farce, en gaat het geheel de verkeerde kant op. Wederom: dat is voor later zorg, wij zitten dan droog, met duurzame energie, grotere huizen en een elektrische auto, en dijken zo hoog las hekken. En houden ons bezig met ontwikkelingswerk. Wie doet je wat. Blijkbaar gaat de moderne evolutie zo, en die is met survival of the fittest altijd al wreed geweest…
- picture: per capita ghg emissions by country- 2000
[1] Something new under the sun J.R.Mc Neill 2000, revised 2008, an environmental history of the 20th century
[2] oxfam report: http://policy-practice.oxfam.org.uk/our-work/inequality/an-economy-for-the-one-percent
[3] cement emissies: http://www.duurzaamnieuws.nl/cementlobby-haalt-europese-hervorming-ets-onderuit/
[4] Artikel Cobouw: https://www.cobouw.nl/bouwbreed/blog/2017/5/meer-pv-op-het-dak-liever-minder-101248929
[5] zie indicatieve berekeningen op: www.buildingscarbonbudget.org
[6] one of many articles and papers: http://www.inkl.com/news/it-could-be-enough-to-condemn-the-two-degree-target-to-oblivion
[7] Naomi Klein, the shock doctrine, 2007
[8] The Global Minotaur: America, Europe and the Future of the Global Economy, Yanis Varoufakis 2015
