Open-brief: Beste politici,
Er zijn diverse geluiden te horen waarover de komende verkiezingscampagne zou gaan: Over normaal doen, over de zorg, over dreiging van Poetin en Trump, en immigratie, en de Europese eenheid. In sommige commentaren ook wel samengevat als algemeen thema “bescherming’ ..
Maar ik wil niet horen hoe we gaan beschermen wat we hebben, hoe we al onze verworvenheden gaan handhaven. Waar veelal over gedebatteerd wordt zijn incidentele zaken, reactief, over neveneffecten en gevolgen van grotere bewegingen. Daar gaat het al lang niet meer om. Dat gaat niet lukken, daarvoor zijn de stressfactoren te hoog geworden. Het gaat om bezinning hoe op lange termijn een volhoudbare samenleving ontstaat. Welk niveau is vol te houden, zonder anderen te benadelen, stressbestendig, en hoe richten we de samenleving daarvoor in? Ik vat het hier samen als een aantal fundamentele vragen en overwegingen, aan de politiek, aan de leiding van het land:
– Blijvend groeien in een gelimiteerd systeem is onmogelijk, het is een pyramidespel waarbij de onderste laag met de gebakken peren zit. Zoals documentairemaker David Attenborough het samenvatte: ” Anyone who thinks that you can have infinite growth in a finite environment is either a madman or an economist..” Hoe gaan we naar een ‘steady state’ situatie, en welke levensstandaard is daarbij haalbaar cq volhoudbaar ?
– En over die economie: Het is allang duidelijk dat het financiële stelsel verrot is. Langzaam verschuift kapitaal naar de happy few. 1 % van de wereld heeft net zoveel als de overige 99% (Oxfam). Hoe gaan we in de toekomst verdienen en ruilen: welke ruil-eenheid hoort daarbij en hoe verdelen we de opbrengsten?
– Als die er al zijn: Klimaatverandering wacht niet. Er moet snel en drastisch ingegrepen worden. Nederland is zoals het nu gaat in 2027 door zijn fair share van het CO2 budget heen om onder de 2 graden te blijven, zie de CO2 teller bij de Guardian. Het gaat niet om een windpark meer of minder, het gaat om een ongekende omwenteling naar een biobased of zoals ik het noem een ‘vegetarische samenleving’ wat betreft energie, voedsel en materialen. Hoe gaan we dat organiseren, hoeveel CO2 budget krijgt iedereen?
-Teveel kwetsbare ouderen in verpleeghuizen krijgen structureel niet de zorg die zij zo hard nodig hebben’. Dat staat nu op de agenda. Maar dat is slechts begin: Kanker, alzheimer, veroudering hebben allemaal uitzicht op serieuze doorbraken. Hoe gaan we een samenleving inrichten waarin mensen 120 jaar gaan worden, en tegen eind van deze eeuw nog ouder ?
– Wij zijn in toenemende mate op ons zelf aangewezen. Niet uit nationalisme, maar omdat om ons heen de wereldbevolking en hun welvaartsniveau groeit en daarmee een steeds groter beslag op hun eigen bronnen gaat doen. Met spiegeltjes en kraaltjes redden we het niet meer. Dus hoe gaan wij om met een dunnere spoeling in de wereld, als we alles moeten delen door 10 miljard ipv 7 miljard mensen ?
Vechten om behoud van wat we hebben, als dat gebaseerd is op een systeem waarvan we weten dat het niet volhoudbaar is, is de zaak traineren. Het normaal van vandaag kan niet (meer) het normaal van morgen zijn. We moeten nagaan wat wel volhoudbaar is en hoe we dat gaan organiseren. Dat wil ik weten van de politiek, van de leiders van ons land, de bewakers van ons collectief belang.
Ronald Rovers, Waalre
Ronald Rovers is oa voormalig lector Duurzame gebouwde omgeving, en momenteel ’toekomstdenker’ , als zelfstandig onderzoeker, publicist en spreker. www.ronaldrovers.nl
